Ambalajlama Alanı için Ortam Havasında İyileştirme
İtalya’da bir gıda firmasının ambalajlama bölümünde “CC6000 PROSAFE” hava temizleme cihazı ile yapılan iyileştirme
Hazırlayan: Pelin Aybay, Camfil Hava Filtresi
Giriş
İtalya’ya özgü bir ekmek çeşidi olan “lavaş”, koruma altına alınmış bir coğrafi üründür ve yasa gereği bu üründe koruyucu maddeler (konservanlar) ve/veya katkı maddeleri kullanılamaz. Nitekim bu lavaş ekmeği, ambalajlama ve diğer işlemler sırasında mikrobiyolojik açıdan kirlilik (mikrop bulaşması) riskine açık olması ve bunun ürünün raf ömrünü kısaltan küf ve bakterilerin üremesine yol açabilmesi nedeniyle hassas bir ürün olarak nitelendirilmektedir.
Son kullanım tarihine uyulmaması, uygun olmadığı gerekçesiyle bir malın geri alınması ve genel olarak optimal sayılmayan bir raf ömrüne sahip olması gibi durumlar; bir ürünün satışını kısıtlayan, kârlılığını azaltan, ortaya sonradan karşılanması gereken maliyetler çıkaran ve markanın imajını zedeleyen etkenlerden bazılarıdır.
Firma Profili
Firma, 2000 yılından beri yöresel İtalyan mutfağının lezzetlerini yansıtan fırıncılık mamulleri üretmekte ve satmaktadır. Bu faaliyet, kendi yöresinin özelliği olan tutkuyla bağlılık kriterlerine dayalı olduğu gibi, tüketiciye mükemmel ve farklı bir ürün sunabilmek adına ürünlerde kullanılan muhteviyata gösterilen azami özene de dayanmaktadır.
Sorun
Söz konusu firma, kötü hava kalitesine bağlı olarak ürünlerin raf ömrü ile ilgili sorunlarla karşılaşmıştır. Nitekim ambalajlama aşamasında havada mevcut olan mikrobiyolojik bulaşıcılar (küfler ve bakteriler) ürünle birlikte ambalaj içine sızmakta ve bunun raf ömrünü azaltmaktadır.
Hedef
Buradaki hedef, ambalaj hattı boyunca HEPA filtreler ile filtre edilen havayı kesintisiz olarak tek yönlü vererek, görünmez bir koruyucu bariyer oluşturmak ve bu temiz hava akımı vasıtasıyla ürünlerin mikrobiyolojik kirlilikten korunmasıdır. Bu şekilde, kirleticiler (küfler, vahşi mayalar, bakteriler, vs.) ambalajlama yapılan ortamda bulunsa dahi ürünle temas edemeyecektir.
Önerilen çözümün çizimi:
Havanın ambalajlama hattı boyunca eşit şekilde dağılımını sağlamak için (FDA – Food and Drug Administration – 21 CFR yönetmeliğine uygun) kumaş kanallı hava temizleyici.
Çözüm
Önerilen çözüm yeni ISO16890 Standardına göre ePM1 %55 veriminde (EN779:2012 standardına göre F7) filtre ve EN1822:2009 standardına göre H14 verimindeki HEPA filtreye sahip Camfil CC6000 Prosafe Hava Temizleyicidir.
Hava dağıtım sistemi, gıda üretim ortamlarına uygun çift kumaş kanallardan* oluşmaktadır ve ürünün fırın çıkışından, ambalajlama bölgesine kadar taşıyan konveyör bantların üzerine yerleştirilmiştir.
Lavaş ekmeklerinin soğutulduğu ısı düşürme bölgesine, hatalı hava dağıtımından doğabilecek potansiyel çapraz kontaminasyon riskini azaltmak için bir adet Camfil CC2000 Prosafe Hava Temzileyici kurulmuştur.
* (FDA – Food and Drug Administration – 21 CFR yönetmeliğine uygun)
Gıda Maddeleri Üretilen Ortamlarda CC6000 PROSAFE Hava Arıtma Sisteminin Getirdiği Avantajlar
Yeme & İçme sektöründe yer alan ürünlerin ihtiva ettiği muhteviyatın en önemlilerinden biri de havadır. Nitekim son yıllarda gerek yönetmelikler, gerek pazarın doğurduğu talepler bu konuda giderek daha ciddi önlemleri gerekli kılmaktadır. Prosafe Sertifikasyonu CC6000 hava temizleyici ile bunun içerisinde yer alan filtrelerin -Prosafe ürün yelpazesinde yer alan diğer bütün filtreler gibi- yüksek güvenlik, izlenebilirlik ve kontrol gerektiren gıda üretimlerinde kullanılabilmesini ve temiz iç ortam havası sağlamasını garantiler. Gıda sektöründe ortama hava yoluyla taşınan mikro-organizmaların düzeyini düşürmek üretim ve/veya ambalajlama süreçlerini kirlilikten korumak açısından temel öneme sahiptir. Camfil hava temizleyiciler basit ama son derece etkili bir çözüm getirmekte, yapılan yatırımı ve bakım masraflarını önemli ölçüde sınırlı tutmaktadır.
PROSAFE
Gıda uyumluluğu: EN 1935:2004 normuna uygunluk
Gıdayla temas: 10:2001 yönergesine uygunluk
Alman Hijyen Standardı: VDI 6022 normuna uygunluk
Mikrobiylojik eylemsizlik: ISO 846 standardına uygunluk
Tehlikeli kimyasal bileşimlerden arındırma: Halojenler, Formaldehit, Ftalatlar, Bisfenol-A gibi maddeler içermeme özelliği
Kirletici etkenlere direnç: Temizlik ve dezenfeksiyon ürünleri
Partikül Analizi
Önerilen çözümün etkinliğini test etmek için söz konusu imalathane içerisindeki muhtelif alanlardan hava örnekleri alınmış ve her m³ hava başına düşen 0,3 – 10 μ arası partiküllerin miktarı ölçülmüştür. Çalışanların sağlığı ve üretim prosesi açısından en tehlikeli olan 0,3 – 0,5 μ arasındaki partiküller özellikle dikkate alınmıştır. Tespitler 15 dakika arayla CC6000 hava temizleyici iki kez çalıştırıldıktan ve kapatıldıktan sonra yapılmış, bu ölçümlerde TS Aerotrak adlı sayaç kullanılmıştır (bu ölçüm cihazı Camfil SpA firması tarafından ISO 21501-4:2007 normuna uygun olarak üretilmiş bir cihazdır).
(Resim: Bulaşıcı nitelikteki partikül miktarını izleme amacıyla ölçümlerde kullanılan TSI Aerotrak ölçüm cihazı)
Dikkate alınan noktalar aşağıda belirtilenlerdir:
Nokta 1 = Hava temizleyici CC 6000 cihazının monte edildiği nokta
Nokta 2 = Lavaşların paketlendiği konveyörün olduğu nokta
Nokta 3 = Hazırlama odasından çıkan konveyörün olduğu nokta
Mikrobiyolojik Analiz
2018 yılı temmuz ayında, periyodik mikrobiyoloji analizlerinin tekrarlanması sırasında, bağımsız bir analiz laboratuvarı tarafından iki farklı noktada örnekler alınmıştır:
Nokta 1 = Çelik tezgah (filtrelenmiş hava akımı dışında kalan nokta)
Nokta 2 = Virajlı tünel konveyör bant
24/07/18 tarihinde başlatılan analizler 29/07/18 tarihinde sonlandırılmış, bu analizlerde +3°C’de kültür toprağı içeren plakalar kullanılmıştır.
Elde edilen sonuçlar CC6000 hava temizleyici tarafından filtrelenen alan ile filtrelenmeyen alan arasındaki mikrobiyolojik yük farkının %77’den fazla olduğunu ortaya koymuştur.
Son Değerlendirme
Yapılan partikül ölçümlerinden alınan sonuç 0,3-10 μm arası partikül sayısında %92 ile %99,9 arasında bir düşüş gerçekleştiğini göstermiş, ePMI %55+H14 filtreleme kapasiteli CC6000 Prosafe hava temizleyicinin açılması üzerinden sadece 30 dakika geçtikten sonra erişilen yüksek temizlik seviyesi ilk iki ölçümde ISO 7 standardında, son ölçümde ise ISO 6 standardında olmuştur.
Partikül eliminasyonu, mikrobiyolojik kolonilerin yok edilmesi anlamına gelmektedir. Zira havada yayılan mikro organizmalar partiküllere yapışır ve partiküllerle birlikte taşınır, toz zerreciklerinin taşıdığı mikrobiyolojik maddeler arasında küf ve mayalar da mevcuttur.
Üstteki açıklamalardan da anlaşılmaktadır ki, CC6000 Prosafes tak&çalıştır hava temizleyici sisteminin kullanılması sayesinde, mevcut hava şartlandırma sistemine hiç dokunmadan, tozları %90 oranında yok etmek, mikrobiyolojik yükü de %77 oranında azaltmak mümkündür. Böylelikle ürünün raf ömrü uzatılmaktadır, ayrıca hem ekonomik açıdan hem de markanın prestiji açısından firmaya önemli yararlar sağlanmaktadır.
(Resim): Elektronik taramalı mikroskoptan (SEM) alınan görüntüde, küçük partikülleri taşıyan havadaki mikro organizmalar görülmektedir.