Yangın Söndürme Sistemleri
Yanma olayı, ısı, oksijen ve yanıcı maddelerden oluşan üç faktörün bir arada olmasıyla meydana gelir. Yanma olayı için ısının 260-400 °C’den, oksijenin ise %15’ten fazla olması şarttır. Yangınla mücadele tesisatlarında önce binanın tehlike sınıfını belirlemek gerekmektedir. 2002 yılında kanunlaşan binalarda yangından korunma ile ilgili yönetmeliğe göre binalar tehlike sınıflarına göre şöyle ayrılmıştır:
A-Düşük Tehlike Sınıfı
Kiliseler, havralar, camiler, kulüpler, dernek lokalleri, eğitim-öğretim kurumları, hastaneler, kütüphaneler, müzeler, bilgi işlem ofisleri, konutlar, restoranlar (Mutfak kısımları hariç), tiyatrolar ve benzeri yapılar.
B-Orta ve Tehlike Sınıfı Grup 1
Otomobil garajları, fırınlar, orta ölçekli atölyeler (patlayıcı, yanıcı malzemeler ile çalışanlar hariç), meşrubat ve içecek üretim alanları, elektronik ürün üretim sahaları, cam ve cama dayalı üretim yapılan tesisler, restoran servis alanları, çamaşırhaneler, süt üretim ve işleme tesisleri.
C-Orta Tehlike Sınıfı Grup 2
Kimya fabrikaları, soğuk depolar, konfeksiyon atölye ve fabrikaları, deri üretim ve işleme fabrikaları, ofisler, metal üretim ve işleme tesisleri, matbaalar, tekstil fabrikaları, tütüne dayalı üretim yapan tesisler, ahşaba dayalı üretim yapan tesisler, tahıl ambarları, değirmenler, ahırlar, damıtma işlemi yapılan alanlar.
D-Orta Tehlike Sınıfı Grup 3
Yemek, besin ve konserve üretim tesisleri, kağıt fabrikaları ve kağıt üretim tesisleri, tamirhaneler, bakım tesisleri (kapalı alanlı), limanlar, iskeleler, rıhtımlar, lastik üretim tesisleri, içinde yanıcılığı yüksek malzemelerin bulunduğu depolar (mobilya, kağıt ve kağıt ürünleri, boya malzemeleri, alkollü içki depoları).
E-Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 1
Yanıcı hidrolik akışkanların kullanıldığı alanlar, boyahaneler, metal çekme tesisleri, kontrplak imalathaneleri, matbaalar (37,8°C’den düşük parlama sıcaklığında mürekkep kullananlar), kesme hammaddesi üretim tesisleri, plastik kaplama tesisleri.
F-Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 2
Asfalt üretim tesisleri, solvent temizleme üniteleri, açık benzin soğutucuları, kaplama boya tesisleri, yanıcı malzeme üretim tesisleri.
Bu listelere göre yapının yangın risk grubu tespit edilir. Örneğin: Ticari amaçlı bir yapı, “Orta tehlike sınıfı Grup II”ye girmektedir. Bu noktada atlamamamız gereken bir alışveriş merkezinin bu gruba girmesine rağmen, daha yüksek risk sınıfından bazı bölümlerin bu yapı genelinde yer alabilmesidir. Bu tür alanlarda (yapının genelinden daha yüksek risk içeren alanlarda) genel risk grubundan bağımsız, önlemler alınmalı ve bu kısım genel risk grubu ile ilintili olduğu noktalar itibarıyla en az yangına 2 saat dayanıklı duvar, kanal, damperler ile binanın genelinden tecrit edilmelidir. Yapının tehlike grubu belirlendikten sonra nokta sistem koruma alanı tespit edilir ve sistemin kaç adet alarm vana istasyonu ile beslenmesi gerektiği ortaya çıkar.
Davlumbaz Yangın Söndürme Sistemleri
Kullanıldığı Yerler
- Mutfaklarda bulunan pişirme grupları,
- Lokanta, otel, tatil köyleri, iş merkezlerinin yemekhaneleri
- Davlumbaz, filtre ve baca içleri
R-102 sistem 4 bölümden oluşur:
- Algılama Hattı
- Automan boşaltma düzeneği
- Boşaltma hattı
- Aksesuarlar
Sistemin Genel Özellikleri
- Sıvı kimyasal söndürücülü davlumbaz söndürme sistemi
- Sabit, paket tip seçenekleri
- Düşük PH’li potasyum tabanlı sıvı kimyasal çözelti
- Püskürtme kullanımına özel nozul ile
- Söndürücü dağıtımı boru ile
- Algılama uygun sıcaklıkta eriyen metal bağlantı ile
Boşaltma mekanizması, algılama hattının devreye girmesi ile kızgın yağ yangınlarını için özel olarak geliştirilmiş sıvı söndürücünün boşaltma hattından hızlı bir şekilde boşalmasını sağlar. Davlumbaz içine yerleştirilen eriyebilen metal dedektörler sayesinde yangını çok hızlı bir şekilde algılar. Söndürücü sıvının nozullar vasıtasıyla boşalarak yangının hızlı ve etkili bir şekilde söndürülmesini sağlar.
Yardımcı Elemanlar
- Manüel Çekme İstasyonu: Sistemin manüel olarak boşaltılmasını sağlar.
- Gaz Kesme Vanası: Yangın halinde mahale daha fazla yakıt girişini engeller.
- Elektrik Kontağı: Alarm sistemine sinyal vermek veya mutfaktaki elektrikli cihazları kapatmak için kullanılır.
CO2 Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri
CO2’li sistemleri, otomatik veya manüel olarak aktive edilecek şekilde tasarlanabilmekte, yönlendirme valfleri kullanılarak tasarlanan bir CO2 sistemi ile birden fazla risk alanı koruma altına alınarak ekonomik çözüm sağlanabilmektedir.
CO2 gazı 55-60 bar basınç altında ve oda sıcaklığında 20 kg, 30 kg veya 45 kg, kapasiteli dikişsiz çelik silindirlerle depolanır. Silindirler grup halinde düzenlenir ve her silindir bireysel olarak ortak bir tahliye manifolduna flexible yüksek basınç CO2 boşaltma hortumları ile bağlanır. Pilot silindir, otomatik sistemlerde, elektrikli aktivatör ile otomatik olarak, manüel sistemlerde ise manüel pnömatik aktivator ile manüel olarak tetiklenir. Yedek silindirler, flexible aktivasyon hortumları ile pilot silindirden taşınan basıncın, yedek silindir valfleri üzerinde bulunan pnömatik aktivatörleri otomatik tetiklemesi ile aktive olur. Mühendislik hesaplamaları sonucu, korunacak hacme monte edilen borulama sistemi ile silindirlerin içindeki gaz, CO2 tahliye nozullarına taşınır.
CO2 Gazlı Sistemin Özellikleri
- Ozona zarar vermez
- Fiziksel olarak söndürme yapar
- Lokal söndürme amaçlı kullanılır
- İnsan bulunan mekanlarda kullanılmaz
- Yeniden doldurma maliyeti düşüktür
- Boşalma süresi 60-120 saniyedir (Lokal sistemler için 30 saniyedir).
Düşük basınçlı CO2 Sistemler: Düşük basınçlı karbondioksit sistemleri, yüksek miktarda söndürücüye ihtiyaç duyulan mekanlarda ve toplam hacim koruma uygulamalarında kullanılır.
Yüksek Basınçlı CO2 Sistemler: Yüksek basınçlı karbondioksit sistemleri, hem toplam hacim koruma hem de lokal koruma uygulamalarında kullanılmaktadır.
FM-200® Yangın Söndürme Sistemleri
FM-200® bütünsel ses basmalı bir söndürücü sistemidir. Sistem Gerekli ISO 14520 ve NFPA 2001 standartlarına göre tasarlanmıştır. Elektrik iletkenliği yoktur ve çok az yer kaplar. Ateşi soğutup ısı enerjisini düşürerek tutuşma sürecini durdurur. FM-200® tıbbi inhalasyon aletlerinde de kullanılmaktadır. Bundan dolayı FM-200® Sistemleri UL ve LPCB’den onay almıştır. Mal güvenliğine gelince FM-200® temiz madde yangın koruması konusunda en sağlam karardır. FM-200® iş yerinizin sürekliliği ve aksatmadan yeniden yürür hale gelmesi için mükemmel bir çözümdür.
Avantajlar
- ISO 14520 Standartlarına uymaktadır
- NFPA 2001 Standartlarına uymaktadır
- 10 saniye içinde boşaltılabilir
- Esneklik sağlayan silindir gamı sunulmaktadır
- Solenoid, mekanik ve havalı çalıştırma seçenekleri bulunmaktadır
- Sağlam, doğal pirinçten yapılmış vanalar dayanıklılığın güvencesidir
- Basınç kontrol anahtarları standart olarak sisteme dahildir
- TPED uyumludur
Uygulama Alanları
- Bilgisayar daireleri
- Gaz türbinleri
- Petrol endüstrisi
- Telekomünikasyon
- Enerji üretimi
- Gemiler
- Müze ve arşivler
Kuru Kimyevi, Tozlu Yangın Söndürme Sistemleri
Sistem, iç mekanlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Korunacak mahalin durumuna göre iki şekilde uygulanır:
a) Hacim koruma: Amaç tüm hacmi kapsayacak bir koruma yapmaktır. Bu nedenle koruyacak mahalin hacmi, yüksekliği, ortalama sıcaklığı, kapatılamayan açıkların oranı bilgileriyle tasarım yapılır. Mahalin özellikleri ve riskin durumuna göre kısmi korumanın uygun olmadığı durumlarda bu yöntem uygulanır.
b) Kısmi koruma: Alan korumanın, tasarım kriterlerine göre ve korunacak bölgenin özelliklerine göre daha uygun ve ekonomik olduğu durumlarda uygulanır. Etrafı ve üstü hacim koruma sınırları dışında kalacak derecede açık risk bölgelerinde en ideal yöntemdir. Riskin pozisyonuna ve belli kriterlere göre iki uygulanış şekli vardır: Üstten alan koruma ve alttan alan koruma.
Köpüklü Yangın Söndürme Sistemleri
Köpük, yanıcı, sıvı kimyasal maddeler veya yakıtların söndürülmesi işlemlerinde kullanılır. Kimyasal içeriklerine göre; protein veya sentetik bazlı, film oluşturucu ve alkole dayanıklı köpük çeşitleri bulunur. Köpüklü söndürme sistemleri otomatik veya manüel sistemler olarak dizayn edilir. Köpük; genel olarak, köpüklü sprinkler sistemi, köpüklü yangın dolapları, tank söndürme sistemi, köpüklü monitör sistemi ve köpük jeneratörü gibi söndürme sistemlerinde uygulanır.
Kullanım Alanları
- Akaryakıt, yanıcı parlayıcı kimyasal madde tankları ve taşma havuzları,
- Yanıcı parlayıcı kimyasal madde depoları,
- Uçak hangarları,
- Yakıt dolum istasyonları,
- Yanıcı parlayıcı madde imalat alanları, proses hatları,
- Orman yangın savunması (Uçak ve Araç)
- Kurtarma römorklarında, yangın savunma gemilerinde, tankerlerde,
- Tersane, havuz, rıhtım, iskele ve marinalarda,
- Deniz sektöründe kimyasal madde tankerleri, kargo tankları,
- Rafinelerde tüm üretim sahalarında,
- Helikopter iniş platformlarında (Heliped),
- Havaalanı bakım tesislerinde,
- İlaç, kimya, boya, gıda, lastik, baskı ve plastik sanayi tesislerinde,
- Askeri maksatlı açık ve kapalı depolar, dolum tesislerinde.
Kaynak: https://www.enginmuh.com
