Soğuk Oda Cihazlarında Esnek Üretim
Serin veya soğuk bir depo, esasen bir soğutma sistemi ve bir kapısı olan büyük, yalıtımlı bir kutudur. Sıcaklık, hava akışına, ürünün içeriye yüklenme şekline ve bu ürünün türüne, ürünün içerdiği ısı miktarına bağlı olarak oda içindeki farklı alanlarda değişiklik gösterecektir. Soğuk odaların tasarımında bir dizi kriter dikkate alınmaktadır.
Bunların başında sıcaklık aralığı gelir. Sıfırın altındaki sıcaklıklara ulaşması gereken sistemler, genellikle minimum 2 °C veya daha yüksek sıcaklığa sahip olanlardan daha pahalıya mal olur. Kontrol aralığı da maliyeti etkiler. Örneğin ±0,2 °C içinde sıcaklığın kontrol altında tutulması gereken bir oda, daha büyük sıcaklık dalgalanmalarına izin veren bir odadan daha maliyetli olacaktır.
Oda içindeki mekansal değişimin derecesi, bir diğer parametredir. Tüm odalar, genellikle kapının yanında veya arka köşelerde daha sıcak alanlara sahiptir. En soğuk bölge neredeyse her zaman üflenen havanın önündedir. Uzamsal farklılığı en aza indirmek, ekipman ve malzemelere maliyet ekleyerek, daha fazla hava sirkülasyonu ve hacmi gerektirir.
Soğutma kapasitesi de bir tasarım kriteridir. Örneğin, bir odanın 20 brokoli kasasının sıcaklığını (toplam oda kapasitesinin %20’sine eşdeğer) 25 °C’den (hasat sıcaklığı) 5°C’ye 12 saat içinde düşürmek için yeterli soğutma kapasitesine sahip olması gerekebilir.
Dış ortamdan gelen ısı yükü de duvarlar ve zemin için seçilen yalıtım malzemelerinin kalınlığını ve kalitesini etkileyecektir.
Isı yansıtıcı boya ve malzemelerin yanı sıra çatı gölgelendirme kullanmak, odadaki ısı yükünü önemli ölçüde azaltabilir.
Soğuk oda panelleri, ısının dış ortamdan içerideki soğuk odaya transferini önlemek için genellikle bir köpük veya polistiren matris içinde havayı hapseder. Ancak bu malzemenin kuru tutulması hayati önem taşımaktadır. Yoğuşma ve/veya odadan nemli hava girişi nedeniyle panelin içi ıslanırsa, paneller işlevini yerine getiremez. Tüm soğuk oda panellerinin etrafındaki contalar, temizlik için kullanılan suya dayanıklı ve sızdırmaz olmalıdır (örn. Jet yıkama).
Odada hava sirkülasyonu ideal olarak palet kızaklarının normal yönelimiyle tutarlı olmalıdır. Gelen ve giden ürün için kapının ne sıklıkla açık olması gerektiği de hesaplara dahil edilmelidir. Özellikle ortam sıcaklıkları yüksekse, sık sık kapı açılması, soğutma sistemi üzerindeki yükü büyük ölçüde artırır.
Esnek perde malzemeleri, hızlı otomatik sarmal kapılar veya çift kapılı sistemler ile iyileştirme sağlanabilir.
İşletme maliyetleri, önemli bir gider kalemidir. Elektrik, paketleme ve depolama tesisleri için önemli bir maliyettir. Daha iyi yalıtım ve kapı contaları için daha fazla para harcanması, enerji maliyetlerini düşürerek daha uygun işletme koşulları sağlayabilir.
Hijyen ve temizlik koşullarının sağlanması çok önemlidir. Odaların temiz tutulması gerekir, bu nedenle kolayca yıkanabilen malzemeler kullanmak bunu kolaylaştıracaktır.
Ürünler, soğuk odalara hava akışı göz önünde bulundurularak yüklenmelidir. Hava akışının engellenmesi, odanın etkili bir şekilde çalışmasını engeller ve paketlenmiş paletlerde sıcak alanların oluşmasına neden olabilir.
Soğuk odanın doğru çalışması için, soğuk olsun ya da olmasın, barındırdığı ürünün içinde hava dolaşabilmelidir.
Bu nedenle ürünler asla soğuk oda duvarına istiflenmemelidir. Havanın dolaşması için en az 10 cm boşluk bırakılması tavsiye edilir. Duvar güneşe maruz kalıyorsa daha büyük bir boşluk (10-15 cm) bırakılmalıdır. Bu boşluklar, dış ortamdan transfer edilen herhangi bir ısının, ürünü ısıtmadan önce oda havasına taşınmasını sağlayacaktır.
Aynı şekilde, fan ünitesi ile istiflenmiş paletlerin veya bidonların üstünde ve aralarında 25 cm veya daha fazla açık hava boşluğu bırakılmalıdır. Bu, soğuk havanın, soğutma ünitesine en yakın ürünler tarafından bloke edilmesi yerine, depolanan ürünlerin üstünden geçmesine izin verecektir.
Ürünleri paletler üzerine istiflemek, zemin ile paketlenmiş ürünler arasında hava sirkülasyonu sağlar. Palet kızaklarının soğutma havasının yönüne paralel (yani soğutma sistemine doğru) hizalanması daha verimli bir hava sirkülasyonu yaratacaktır.
İşte soğuk oda tasarımlarındaki her bir parametre, soğuk/serin odanın maliyetini önemli ölçüde etkileyebileceğinden doğru hesap yapılması da çok önemlidir. Bu doğrultuda soğuk oda bileşenlerinin proje özelinde özenle seçimi, proje ihtiyaçlarını bire bir karşılamaya yönelik özelleştirilebilmesi gerekir.
Soğuk/serin odalarda kullanılacak soğutma sistemleri, çoğu kez proje paratmetrelerine göre özel olarak üretilmektedir. Yani, soğuk oda sistemlerinde spesifik uzmanlığa sahip, esnek üretim yeteneğine sahip kuruluşlar tarafından gerçekleştirilir.
Kompresör, kondenser, evaporatör, genleşme valfi ve fanlar, bir soğuk oda soğutma sisteminin ana bileşenleridir.
Bu bileşenleri, her proje için, ideal muhafaza ve işletme koşullarını sağlayacak şekilde kurgulayacak bilgi ve deneyim altyapısına sahip Termokon, 25 yılı aşkın deneyime sahip uzmanları ile Türkiye soğutma sektörünün başat oyuncuları arasında yerini almaktadır.