Friterm Hava Soğutmalı Adyabatik Petekli Amonyak Kondenserler

Yazan: Emre Altay
Yüksek Makine Mühendisi
Friterm A.Ş. - Endüstriyel Soğutma Satış Yöneticisi

Soğutucu akışkanlar içinde en yüksek ısıl kapasiteye sahip (kJ/kg)  doğal bir akışkan olan amonyak, küresel ısınma potansiyelinin (KIP) sıfır olması nedeniyle birçok tesisin soğutma sisteminde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Tablo 1. Çeşitli Soğutucu Akışkanların Isıl Kapasite ve KIP Değerleri

Soğutucu akışkan olarak amonyak kullanılan tesislerde, kanatlı borulu hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserlerin kullanılması günden güne tüm dünyada yaygınlaşmaktadır. Bunun temel nedeni, su tüketimi konusundaki bilincin her geçen gün artmasıyla birlikte su, enerji, su arıtma ve atık su maliyetlerinin her geçen gün artmasıdır.

Uzun bir süre su tüketmeden çalışabilen hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserlerde, kule tip evaporatif kondenserlere oranla minimum düzeyde bir su kullanımı söz konusudur.

Friterm tarafından üretilen hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserler yurtdışında yaygın olarak kullanılması yanı sıra Türkiye’de de farklı bölgelerde kullanılmaya başlamıştır.  

Dış hava sıcaklığının 18-15°C ve altına düştüğü aylarda hava soğutmalı amonyak kondenserlerde adyabatik peteğin kullanılmasına ihtiyaç yoktur. Kış ve sonbahar mevsimlerinde adyabatik petekler kolayca çıkarılabilir ve kondenser herhangi bir ilave su tüketimine ihtiyaç duymadan görevini yerine getirebilir. Bu sayede kule tip evaporatif kondensere kıyasla hem yıllık su tüketimi azalır hem de düşük yoğuşma sıcaklığı sayesinde kompresörün ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisinde de azalma meydana gelir.

Hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenser sıcak gaz halindeki NH₃ gazının soğutulup doyma basıncına karşılık gelen sıcaklıkta yoğuşmasını sağlayan kanatlı borulu hava soğutmalı ısı değiştiricisidir. Hava soğutmalı kondenserlerde soğutucu akışkan buharı kanatlı borulu eşanjörün boru sisteminin içerisinde akar. Fanlar vasıtasıyla önce adyabatik petekten sonra lamel ve boruların üzerinden geçen hava, gaz fazındaki akışkanın önce doyma sıcaklığına kadar soğumasını sonra da doyma sıcaklığında yoğuşmasını sağlar.

Resim 1. Hava Soğutmalı Adyabatik Petekli Amonyak Kondenser

Friterm tarafından üretilen hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserler standart olarak paslanmaz borulu olarak imal edilmektedir. Su direkt lamel yüzeyi ile temas etmediği için lamel tarafında korozyon açısında özel bir önlem alınmasına gerek bulunmamaktadır. Talep edilmesi durumunda lamel malzemesi olarak Gold Epoksi Kaplı Alüminyum veya AlMg lamel kullanılması mümkündür.

Hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondanserlerde kullanılan adyabatik petek sayesinde, batarya üzerinden geçen havanın sıcaklığı, yaş termometre sıcaklığına yaklaşır. Isı değiştiricinin ön kısmına yerleştirilen adyabatik peteklerin üzerinden şebeke basıncındaki suyun akıtılarak peteklerin ıslatılması vasıtası ile havanın adyabatik ön soğutması sağlanır.

Resim 2. Adyabatik Petek Sistemi

Ürünler tasarlanırken kullanılacağı iklim bölgesine göre ve ürün tipine göre hava hızı belirlenerek en uygun adyabatik petek kalınlığı seçilmektedir. Friterm internet sitesinde indirme linki bulunan ve herkesin kullanımına açık olan, ürün seçim programında hava soğutmalı adyabatik petekli kondenserler için özel bir modül eklenmiş olup, ürün tasarımları program vasıtasıyla kolayca yapılabilmektedir.

Resim 3. Friterm Ürün Seçim Programı Hava Soğutma Amonyak Kondenser Seçim Ekranı

Enerji, su, atık su maliyetleri her geçen gün artmaktadır. Hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenser kullanılan tesislerde işletme maliyetleri açısından da ekonomik avantaj söz konusudur. Basit bir sistem oluşu ve düşük bakım maliyetleri de bir diğer avantaj olarak öne çıkmaktadır. Tüm bu ekonomik nedenler yanında, çevre dostu bir sistem olması nedeniyle su tüketimi ve iklim değişikliği konusunda herkesin duyarlı olması gereken bir dönemde tesislerde doğaya dost ekipmanlar seçilmesinin önemi aşikârdır.