Santrifüj pompalarda enerji tasarrufu yapmak istiyoruz...
Özellikle büyük çaplı fabrikalarda, iş merkezlerinde, otellerde, alışveriş merkezlerinde ve hastanelerde çok sayıda santrifüj pompanın çalıştığını ve bunların toplam enerji yükü içinde yüzde 50?lere kadar ulaştığını görüyoruz. <B>KSB Pompa Satış ve Pazarlama Müdürü Derya Çuha</B>, konuya ilişkin yönelttiğimiz soruları yanıtladı ve bizlerle çözüm önerilerini paylaştı...
<B>Tesisat Market:</B> Yıllardır pompalarda enerji tasarrufu konusunda çalıştığınızı biliyoruz, santrifüj pompalarda yapılabilecek enerji tasarrufu miktarı en fazla ne kadardır?
<B>Derya Çuha: </B>Şunu söyleyebilirim şu ana kadar tek bir pompada bir yılda 100.000 dolar elektrik tasarrufu yapılabileceğini tespit ettik. Bu boyuttaki tasarrufu ise 21.000 dolarlık bir yatırım ile gerçekleştirebiliyoruz. Yani yapılan yatırım kendini 4,5 ay gibi bir sürede geri ödüyor. Türkiye?de yatırımcı yatırımın geri dönüşünü hesaplıyor, eğer bu süre iki yıldan fazla ise tasarruf edilen tutarın hiçbir önemi kalmıyor ve yatırımı yapmıyor. Avrupa?da bu süre 5 yıl gibi... Şu ana kadar yaptığımız çalışmalarda hiçbir yatırımın geri dönüşünün bir yılı geçmediğini vurgulamak isterim.
<B>Tesisat Market:</B> Son yıllarda enerji maliyetlerinde yaşanan aşırı artış, tüm işletmeleri enerji tasarrufuna zorluyor, bu işletmeciler pompalarından enerji tasarrufu elde edebilmek için nereden ve nasıl başlamalılar?
<B>Derya Çuha:</B> Mevcut işletmelerde santrifüj pompalar ve tesisat sistemi konusunda uzman mühendisleri varsa bu uzman mühendisin liderliğinde, eğer uzman mühendis yoksa, mutlaka pompa ve/veya tesisat sistemi konusunda uzman bir danışman liderliğinde çalışma takımı oluşturmalılar. Bu çalışma takımında işletmedeki prosesi ve işleyişi iyi bilen teknisyenler ve pompa bakım grubu olabilir.
Bu çalışma takımı işletmedeki tüm pompaların listesini çıkarmalı, bu pompaların en kritik yüzde 20?sini özenle seçip detaylı incelemeye tabi tutmalı. Bu kritik yüzde 20?nin seçiminde aşağıdaki sorulara verilen ??evet?? cevaplarının sayısı önem kazanıyor:
Pompalar sık sık devreye girip çıkıyor mu?
Sistemin debi ihtiyacı gün ve ay/yıl içinde büyük değişkenlik gösteriyor mu?
Pompa çıkışında kısık vanalar var mı?
Kontrol vanaları yoğun bir şekilde kullanılıyor mu?
Pompalar performans eğrilerinin hangi noktalarında çalışıyor?
Paralel çalışan pompa sistemlerinde kaç pompa devreye girip çıkıyor?
Pompa çıkışında bypass var mı?
Pompa çok sık arıza yapıyor mu?
Motorların çektiği güç/motor etiket gücü oranı 0,6?dan küçük mü?
<B>Tesisat Market:</B> Bu en kritik yüzde 20?lik pompa grubunu seçtik? Bundan sonrası için ne yapmaları gerekli ve neden yüzde 20?
<B>Derya Çuha: </B>İşte bu seçimden sonra uzman kişi devreye daha yoğun girmeli, bu pompaların en büyüğünden başlayarak bizzat yerinde pompaları görmeli ve izlemeli. Bazen bu izleme için 10 dakika yeterli iken, bazı durumlarda 15 gün gereklidir. Bu detaylı çalışma isteyen yerlerde pompa giriş ve çıkış hatlarına sensörler ve debimetreler yerleştirilir ve 15 gün boyunca kapasite/basınç değerleri KSB?nin PumpExpert cihazı ile kayıt altına alınır ve grafiksel olarak bu sonuçların dökümü çıkarılır.
Uzman mühendis şahsen yaptığı izlemelerden sonra , tüm ölçümleri, grafikleri iyi bir şekilde analiz eder, işletme personeli ve proses uzmanları ile detaylı görüş alışverişinde bulunur ve maksimum elektrik tasarrufunu sağlamak için yapılacakları detaylı bir rapor halinde işletme yönetimine sunar. Bu raporda yapılacak tasarruf miktarı ve yatırım tutarı da belirtilir.
<B>Tesisat Market:</B> Bu çalışmalarda yapılan en büyük yanlışlar nelerdir?
<B>Derya Çuha:</B> Bizi üzen en büyük yanlış;: Enerji tasarrufu=Frekans konvertör diye düşünülerek, bu tarz projelerde pompa uzmanına değil, frekans konvertör uzmanına danışılmasıdır. Şimdiye kadar KSB olarak yaptığımız enerji tasarrufu uygulamalarında frekans konvertör kullanım oranımız yüzde 30?u geçmemiştir. Ama bir frekans konvertör satıcısına giderseniz her uygulama bir frekans konvertör uygulaması haline gelir. Yaptığımız enerji tasarrufu çalışmalarına aşağıdaki örnekleri vermek istiyorum. Yapılan 5 çalışmanın sadece ikisinde frekans konvertör kullanılmıştır: <I>(Aşağıdaki tabloda)</I>
<B>Tesisat Market:</B> Verdiğiniz bu tasarruf rakamları inanılmaz büyük rakamlar, Türkiye?de bu şekilde tasarruf yapılacak çok işletme var mı?
<B>Derya Çuha:</B> Türkiye?deki işletmelerde bulunan pompaların büyük çoğunluğu çok eski ve verimlilikleri çok düşük. Bu eski işletmeler yıllar içinde çok büyümüş ve hesap yapılmadan pompalar seçilip üretime devam edilmiş. Bu eski pompa sistemlerine baktığımızda pompaların ya çok büyük ya da çok küçük seçildiğini, otomasyon sistemlerinin olmadığını görüyoruz. Kısaca işletmelerimiz altın madeni gibi, detaylı inceledikçe çok daha fazla tasarruf edilebilir. l
