Dünyanın En Büyük Petrol Arama Projesi Kashagan?da
Kashagan, Kazakistan?da Hazar Denizi?nin kuzeyinde, Atyrau kentinin yakınlarında bulunuyor. Dünyanın gözünden uzaktaki bölgede, 2000 yılında petrolün bulunması, tüm dünyanın dikkatini Kashagan?a çekti. 1968?de Alaska?nın kuzey yamaçlarında bulunan Prudhoe Bay?dan sonra, son 20 yıl içinde en büyük petrol alanı keşfedilmişti. İlk tahminlere göre bölgedeki petrol rezervi 40 milyar varil ya da 5,5 milyar tondu.
İsmini 19. yy Kazak şairi Aktau?nun bir şiirinden alan Kashagan dünyanın en büyük petrol devlerini, petrol dünyası da Kashagan?ı tanıdı. 2001 yılında kurulan bir konsorsiyumla günümüzdeki en büyük petrol araştırma işlemlerine başlandı. Konsorsiyum Eni (% 18,52), Exxon Mobil (% 18,52), Shell (% 18,52), Total (% 18,52), ConocoPhillips (% 9,26), Inpex (% 8,33), KazMunayGas (% 8,33) şirketlerinden oluşuyordu. Projenin son kullanıcı ise AGIP-KCO ortaklığıydı.
Kashagan petrol bölgesi 75 x 45 km?lik bir alana yayılıyor. Petrol yatakları sığ deniz sularında 350 milyon yıl önce doğal yollarla oluşmuş. Yapılan son araştırmalara göre sahada 13 milyarı geri kazanılabilir olmak üzere 38 milyar varillik bir petrol rezervi olduğu tahmin ediliyor.
Kashagan projesi, inceleme, yapı, işletmeye alma, delme, lojistik, gelişim ve üretim gibi çok değişik ve kapsamlı işleri içeren, açık deniz ve kıyı aktivitelerinin koordinasyonunu gerektiren son derece karışık özelliklere sahip. Bu zorluklara bir de Kashagan?ın doğal koşullarının yarattığı engeller ekleniyor.
Denizdeki faaliyetler aşırı kıtasal hava şartlarında yürütülüyor. Kışlar çok sert geçiyor. Hava sıcaklığı ?40 ºC?a kadar düşüyor. Yazları ise sıcaklık +40 ºC?a kadar çıkıyor. Kuzey Hazar Denizi?nin az tuz içermesi buzlanmanın çabuk olmasına ve kışları denizin donmasına neden oluyor. Deniz suyu, Kasım ayından Mart ayına kadar olan 4-5 aylık süre boyunca buz tutuyor. Yılın geri kalanında ise denizde rüzgar ve fırtınalar yüzünden 1 metreye varan dalgalar oluşuyor. Buz, sığ deniz ve sudaki dalgalanmalar, daha proje başlanırken Kashagan?da doğa ile girişilecek mücadelenin zorluğuna işaret ediyor.
Kashagan projesi, teknik güçlükler, zor doğal koşullar, işlerin kapsamları, boyutları ve çeşitliliği ile tüm dünyada petrol endüstrisinin en büyük girişimlerinden biri haline geliyor.
Tüm AGIP-KCO deniz tesislerinin, sert kış şartlarından, özelikle de buz kütlelerinin hareketlerinden dikkatle korunması ve doğa koşullarının üretimi etkilememesi gerekiyor. Bu koşullarda açılacak kuyuların derinliği 5000 metre, yüksek kuyu basıncı 800 bar olarak ön görülüyor. %16-20 arasında yüksek H2S (Hidrojen Sülfür) muhteviyatı var. Bu da sülfür gibi yan ürünler için işlemi, kuyuların içinde asitli gaz reenjeksiyonunun kullanılmasını gerektiriyor.
Dokuz faz halinde planlanan projeye 2001 yılında 1. ve 2. fazlara başlandı ve bu fazlar başarıyla tamamlandı. Projenin şu anda 3. faz çalışmaları sürüyor, tamamının ise önümüzdeki iki yıl içinde tamamlanması bekleniyor.
