Yüzme havuzu pompalarının yerleştirilmesi ve kullanılmasında dikkat edilecek hususlar
Havuzlarda istenen su niteliklerini aynı seviyede tutmak için devamlı sirkülasyona, dolayısıyla bu işlevi yapacak pompaya ihtiyaç vardır. Pompa; suyun havuzdan filtreye, ısıtıcıya, kimyasal besleyicilere ve tekrar havuza devamlı akışını temin eder. Havuzlarda genelde santrifüj pompalar kullanılır. Boru tesisatı ve yukarıda belirtilen sistem elemanları tüm parçalar devridaim akışına karşı direnç oluşturur. Bu direnç basma yüksekliği gibi metre su sütunu (mss) olarak ifade edilir. Bu dirence karşılık pompa, bir akış temin eder. Tesisattan saatte metre küp olarak geçen su miktarına debi denir, m'/saat olarak ifade edilir. Pompa, sistemin bu direncini yenecek, gerekli debiyi temin edecek şekilde seçilmelidir. Debi seçimi için UHE Talimatı No: l'e bakılabilir. Her pompanın basma yüksekliğine bağlı debi diyagram vardır. Pompa tipi bu diyagramdan seçilir. Bu diyagramdan anlaşılacağı gibi sistem direnci ne kadar düşükse ürettiği akış o kadar büyük olur. Tersine direnç ne kadar büyükse akış o kadar küçük olur. Bu sebeple santrifüj pompa, temiz filtre ile çalıştığında, filtrenin pis olduğu zamana oranla oldukça daha fazla akış üretir. Çıkış vanası kapatıldığından en büyük direnç gösterilmiş, akış kesilmiş olur. Pompa çarkı sadece suyu çalkalar, pompanın istediği enerji en küçük miktardadır. Bu sebeple büyük bir santrifüj pompanın ilk çalıştırılmasında elektrik devresinin zorlanması istenirse pompanın çıkış vanası kapatılmalı, pompa tam devrini aldıktan sonra açılmalıdır. Pompalan emiş yapılacak su kaynağının olabildiğince yakınına yerleştirin, mümkünse direkt bağlayın. Son fittings ile pompa girişi arasına en az 30 cm'lik düz boruyu yerleştirin. Emiş hatlarından hava emilmesi önlenmelidir.
Pompayı titreşimi ve gürültüyü önlemek üzere zemine bağlayın. Giriş ve çıkış borularının ağırlığı pompaya , pompaya ağırlık taşıttırılmamalıdır. Boruların ekseni kelepçelerle pompanın giriş ve çıkış eksenine getirilmeli, rakorlar boruları çektirip eksene getirme aracı olarak kullanılmamalıdır. Zorunlu olmadıkça pompaya emiş yaptırmayın. Üç metreden fazla emiş yüksekliği tavsiye edilmez. Emiş hattı en alçak noktadan, pompa girişi itibarı ile sürekli yukarı doğru meyilli olmalıdır. Herhangi bir noktadaki ters meyil hava cepleri oluşturur. Pompa emiş hatlarında kesinlikle küçük çaplı boru seçilmemelidir. Pompa emiş hattının pompa girişinden 1" büyük seçilmesi tavsiye edilir. UHE Talimatı No: l'de pompa emiş hatları için maksimum hız 1.5 m/sn. basma hatları için maksimum hız 2.5 m/sn. olarak verilmektedir.
Pompayı kuru ve taze hava sirkülasyonunun olduğu yere yerleştirin. Kapalı alana yerleştirilen pompanın motor soğutma fanı taze hava alamazsa kendi üzerinden geçen sıcak havayı tekrar motora verir. Motor soğuyamaz. Yüksek sıcaklıklarda çalışma, yalıtımda daha hızlı bozulma oluşturur. Bu da motorun ömrünün kısalması ile sonuçlanır. Elektrik kablosunun kesiti motor gücüne uygun seçilmelidir. Düşük voltaj, ihtiyaç olan gerekli gücün temini için ekstra amperin çekilmesine, bu da motorun aşırı ısınmasına sebep olur. Elektrik motoru termik röle ile korunmalı ve topraklanmalıdır.
Pompa motoru çalıştırılmadan önce soğutma fanı tarafından mil elle döndürülerek pompada herhangi bir cisim olup olmadığı anlaşılmalıdır. Pompalar kesinlikle susuz çalıştırılmaz. Mekanik seramik salmastralı pompalarda grafil parça seramik yüzeye yay kuvveti ile devamlı bastırılır ve dönme sırasında bu şekilde sürtünme sızdırmazlığı temin eder. Genelde elektrik bağlantısı sırasında motorun dönüş yününü görmek için pompalara su koymadan tecrübe çalıştırmaları yapılmaktadır. Böyle bir çalıştırmada dakikada 3.000 defa dönen pompanın salmastrası aşırı ısınır. Salmastranın contaları, plastik yuvası tahrip olur. Daha yeni havuzu devreye almadan, pompa bozulmuş olur. Havuzun süpürülmesinde pompanın emişinden istifade edildiği sistemlerde de bu hal görülmektedir.
Havuzun süpürgesi ve hortumu havuza sokulmadan pompa çalıştırılmakta, hava emen pompada yukarıdaki duruma sebebiyet verilmektedir. Emme tarafındaki vanası kapalı olarak çalıştırılan pompalarda da aynı arıza söz konusudur. Böyle bir arıza halinde pompanın motoru ile plastik kapağın hemen altından su damlamaya başlayacaktır. Ön filtrenin şeffaf kapağından bakıldığında çalışmakta olan pompa hava kabarcıkları ve hava boşluğu görülmemelidir. Ön filtre sepetinin kirliliği pompayı oldukça zorlar. Sık sık temizlenmelidir. Donma tehlikesi olan yerlerde tahliye tıpası açılarak pompadaki su boşaltılmalıdır. Hiçbir bakım istemeyen mekanik salmastralı pompalar, yukarıdaki hususlara dikkat edilerek çalıştırıldığında size senelerce hizmet verebilir.
İbrahim Hakkı Uysal
Tüm Plastik Ltd. Şti.
Pompayı titreşimi ve gürültüyü önlemek üzere zemine bağlayın. Giriş ve çıkış borularının ağırlığı pompaya , pompaya ağırlık taşıttırılmamalıdır. Boruların ekseni kelepçelerle pompanın giriş ve çıkış eksenine getirilmeli, rakorlar boruları çektirip eksene getirme aracı olarak kullanılmamalıdır. Zorunlu olmadıkça pompaya emiş yaptırmayın. Üç metreden fazla emiş yüksekliği tavsiye edilmez. Emiş hattı en alçak noktadan, pompa girişi itibarı ile sürekli yukarı doğru meyilli olmalıdır. Herhangi bir noktadaki ters meyil hava cepleri oluşturur. Pompa emiş hatlarında kesinlikle küçük çaplı boru seçilmemelidir. Pompa emiş hattının pompa girişinden 1" büyük seçilmesi tavsiye edilir. UHE Talimatı No: l'de pompa emiş hatları için maksimum hız 1.5 m/sn. basma hatları için maksimum hız 2.5 m/sn. olarak verilmektedir.
Pompayı kuru ve taze hava sirkülasyonunun olduğu yere yerleştirin. Kapalı alana yerleştirilen pompanın motor soğutma fanı taze hava alamazsa kendi üzerinden geçen sıcak havayı tekrar motora verir. Motor soğuyamaz. Yüksek sıcaklıklarda çalışma, yalıtımda daha hızlı bozulma oluşturur. Bu da motorun ömrünün kısalması ile sonuçlanır. Elektrik kablosunun kesiti motor gücüne uygun seçilmelidir. Düşük voltaj, ihtiyaç olan gerekli gücün temini için ekstra amperin çekilmesine, bu da motorun aşırı ısınmasına sebep olur. Elektrik motoru termik röle ile korunmalı ve topraklanmalıdır.
Pompa motoru çalıştırılmadan önce soğutma fanı tarafından mil elle döndürülerek pompada herhangi bir cisim olup olmadığı anlaşılmalıdır. Pompalar kesinlikle susuz çalıştırılmaz. Mekanik seramik salmastralı pompalarda grafil parça seramik yüzeye yay kuvveti ile devamlı bastırılır ve dönme sırasında bu şekilde sürtünme sızdırmazlığı temin eder. Genelde elektrik bağlantısı sırasında motorun dönüş yününü görmek için pompalara su koymadan tecrübe çalıştırmaları yapılmaktadır. Böyle bir çalıştırmada dakikada 3.000 defa dönen pompanın salmastrası aşırı ısınır. Salmastranın contaları, plastik yuvası tahrip olur. Daha yeni havuzu devreye almadan, pompa bozulmuş olur. Havuzun süpürülmesinde pompanın emişinden istifade edildiği sistemlerde de bu hal görülmektedir.
Havuzun süpürgesi ve hortumu havuza sokulmadan pompa çalıştırılmakta, hava emen pompada yukarıdaki duruma sebebiyet verilmektedir. Emme tarafındaki vanası kapalı olarak çalıştırılan pompalarda da aynı arıza söz konusudur. Böyle bir arıza halinde pompanın motoru ile plastik kapağın hemen altından su damlamaya başlayacaktır. Ön filtrenin şeffaf kapağından bakıldığında çalışmakta olan pompa hava kabarcıkları ve hava boşluğu görülmemelidir. Ön filtre sepetinin kirliliği pompayı oldukça zorlar. Sık sık temizlenmelidir. Donma tehlikesi olan yerlerde tahliye tıpası açılarak pompadaki su boşaltılmalıdır. Hiçbir bakım istemeyen mekanik salmastralı pompalar, yukarıdaki hususlara dikkat edilerek çalıştırıldığında size senelerce hizmet verebilir.
İbrahim Hakkı Uysal
Tüm Plastik Ltd. Şti.
