SIHHİ TESİSAT CİHAZ SEÇİMLERİ

Lavabo, tuvalet, duş ve benzen armatürlerin seçimindeki esas alınacak etkenler şöyledir; Kullanılacak yerin kullanım amacı: Umuma açık yoğun yerlerde engelli kişilerin kullanımı düşünülerek yeterli oranda özel tasarımlı üniteler (Şekil1) kullanılmalıdır. Aynı yerlerde kullanılacak, armatürlerin bilinçsiz ve çok çeşitli seviyelerdeki kişilerin kullanacağı düşünülerek, su tüketimini kendiliğinden kontrol eden OTOMATİK ÇALIŞAN (FOTOSEL veya ZAMAN AYARLİ) bataryalar, kurutucuların, v.b. kullanılması tercih edilmelidir. Ayrıca, genele açık ıslak hacimlerde, normal yetişkin dışında olan çocukların ve benzeri yapıdaki küçük yapılı insanların kullanımını sağlayacak alçak lavabo, alçak seviyede pisuvar tasarımları da dikkate alınmalıdır.

Sayısal ve niteliksel seçimlerin yapılması

Umuma açık yerlerde, özellikle mimarlar tarafından yapılan tasarımların biz tesisat mühendisleri tarafından de denetlenmesi zorunludur. İstatistiki olarak hazırlanan çeşitli standartlar (ASHRAE, NEUFERT, v.b) örnek alınarak tasarım yapılmalıdır. Ancak kullanılacak iş yerine özgün gereksinimler her işte ayrıca dikkate alınmalıdır. Örneğin tehlikeli kimyasal işlemlerin yapıldığı laboratuvar ve benzeri alanlarda ACİL DUŞ ve/veya GÖZ YIKAMA ÜNİTELERİ (şekil 2) tesis edilmelidir. Ayrıca, yoğun çalışmanın olduğu büyük fabrikalarda iş gücü kaybının önlenmesi için ıslak hacimlerin stratejik uzaklıklar dikkate alınarak çalışma alanlarına yakın kolay ulaşılabilir noktalarda tesis edilmesi gereklidir. Özellikle personelin su ihtiyacının karşılanmasında özel ÎÇME SUYU CİHAZLARI (şekil 3) uygun noktalarda tasarlanmalıdır.

Armatürlerin niteliği ve dayanımı

Yoğun yerlerde kullanılacak armatürler ağır koşullara uygun (WANDAL PROOF) dayanımında olmalıdır. Özellikle fabrika alanlarında kullanılacak lavabo, eviye, duş teknelerinin PASLANMAZ SAC malzemeden olması uzun erimde daha uygun (optimum) bir seçim olmaktadır.

Temiz su ve pis su boru devresi özel armatürleri

Çevre kirliliğinin artmasına karşın gerekli önlemler ile yapısal alanlardaki zorunluluklara karşın gereken bazı özel çözümler için aşağıdaki armatürlerin kullanımı gerektiği de göz önüne alınmalıdır.

Şok alıcı elemanlar

Su kesintisinin olduğu sistemlerde, son kullanım noktalarından önce boru üzerine mutlak ŞOK ALICI cihazların (SHOCK ABSORBER) koç darbelerini önlemek için kullanılmalıdır.

Vakum kırıcılar

Pis su hatlarında, dış atmosfere yapılması gerekli havalık şapkalarının yapılamadığı (çok uzun, ekonomik olmayan hatlar gerekmesi veya estetik kaygıların olması) yerlerde vakum kırıcılar (otomatik hava alma şapkaları) tesis edilmelidir. Havalık gereksinimini sağlayan iki farklı çözüm şekil 5'te gösterilmiştir.

Geri akış önleyiciler:

Pissu ile temiz suyun karışmasını veya şehir şebekesi içerisindeki çeşitli hatların beklenmeyen çalışma koşulları sonucunda karışmasını önlemek için çeşitli yapılarda tasarlanan geri akış önleyici cihazları kullanılmalıdır.

Yukarıdaki şekil 6 ve 7'de geri akış önleyicilerle ilgili örnek olaylar ve cihazlar verilmiştir

şekil 8. Hava (kabarcık) Ayırıcı. Hava (kabarcık) ayırıcılar Hidrofor ve pompa ana çıkışlarında tesisata giren hava kabarcıklarının, sisteme gitmeden ayrılması faydalı olacaktır. Bunun için de şekil8'de gösterilen kabarcık ayırıcının kullanılması ile, mikro düzeydeki kabarcıklar, türbülanssız bir alana getirilerek birbirleri ile birleştirilerek üst kısımda toplanır ve buraya yerleştirilen otomatik hava atma cihazı ile dışarıya atılır. Koku önleme kilitleri (sifonlar) Kurak iklim bölgelerinde suyun daha hızlı buharlaşmasından dolayı koku yayılmalarını önlemek için seri olarak iki sifonu peşpeşe (çift sifon) kullanmak faydalı olmaktadır. Özellikle sifonlardaki suyun buharlaşması durumunda oluşan vakum olayını dengelemek için kullanılacak özel vakum kınalı sifon ve süzgeçler doğru seçim olmaktadır.

İrfan Çelimli

Makina Mühendisi