ISO 9000 firmalara neler kazandırır?
Böylece ürün kalitesinden kaynaklanabilecek sorunlar Kalite Güvence sistemi içerisinde önlenmektedir. TSISO 9000 kalite standartları serisi, etkili bir yöntemin sisteminin nasıl kurulabileceğini, dökümante edilebileceğini ve sürdürülebileceğini gözönüne sermektedir. Günümüz Türkiye'sinde kalite sistemi kurma ve İSO 9000 belgelendirmesi giderek yaygınlaşan bir talep görmektedir. Talep çoğunlukla kalite sistemi kurmanın firmasında kurumsallaşma yolunda çok büyük bir adım olacağını, çalışanların motivasyonunun artacağını, kalitesizlik maliyetlerinin düşeceğini ve en önemlisi müşteri memnuniyetinin artacağını bilen yöneticilerden ve firma sahiplerinden geliyorsa da zaman zaman müşterisinin zorlaması nedeni ile yalnızca satışa engel gördüğü bu sertifikayı "alıp kurtulmak" isteyen ve istemeden fazla ilgilenmeden belge almayı hedefleyen yöneticilere ve firma sahiplerine de rastlanmaktadır. Sistemin kuruluşu sırasında bir takım şekillere uyma yönünde zorlamalar yapmak yerine sistemin esas amacı kaybedilmeden firma yapılanmasına ve çalışmasına uygun şekilde sistemi kurmaya özen göstermek gerekir. Aksi halde tanımlanan yapılmakta güçlük çekilir bu da sistemde sonradan deformasyona yol açar.
Öncelikle ISO 9000'in her şeye çare olacağını düşünmek firma yöneticilerini yanılgıya düşürebilir. İSO 9000'in sağlayabildikleri ve sağlayamadıkları vardır. Bunları daha yakından değerlendirecek olursak İSO 9000'in firmaya sağlayabildiklerini şöyle sıralamak mümkündür.
? işi kişiden bağımsız kılmak.
? Firmayı kurumsallaştırmak.
? Profesyonel bir çalışma ortamı oluşturmak.
? Firma kültürü oluşturmak.
? Yeni hedefler tayin edilmesini sağlayarak firmanın büyümesine katkıda bulunmak.
? Personelin eğitimlerle bilinçlendirilmesi ile iş barışının tesisine katkıda bulunmak.
? Çalışanların yazılı prosedürlerde belirlenen faaliyetleri uygulaması ile belirsizliklerden kaynaklanan boşa zaman harcamasının engellenmesi ve iş verimliliğinde artış sağlamak.
? Belirli dönemlerde raporlamalar yaparak "firmanın fotoğrafını çekmek" böylece iyileştirilmesi gereken noktaların açığa çıkmasını sağlamak.
? Uygunsuzluk nedenlerinin tespit edilmesi ve hatanın kaynağının giderilmesi. Böylece hurda ve fire seviyesinin düşürülmesi ile birlikte, üretim verimliliğini artırmak.
? Müşteri şikayetlerinde azalma, memnuniyetinde artma sağlamak. ISO 9000 kalite sisteminin uygulanması sırasında bazı gerekliliklerin yerine getirilmediği durumlarda firmaya bazı faydalan sağlayamaması mümkündür.
Örneğin;
? Üst yönetimin desteği ve katkısı olmaksızın sistem kurulmaya çalışılıyorsa başarı sağlanamaz. İyi pazarlama teknikleri uygulamayan, maliyet analizlerini doğru yapmadığı için finansal sıkıntı yüzünden iflasın eşiğine gelmiş bir firmayı iflastan kurtaramaz.
Organizasyondaki çarpıklıkları düzeltmeyen yetki ve sorumlulukları kağıt üzerinde olup da uygulamada sorumluluk tanımlamaları belirsiz olan firmalardaki iş verimsizliğini düşüremez. Yönetim kadrolarının; çalışanların düşünce ve görüşlerine gereken önemi vermemesi durumunda iletişim eksikliğini gideremez.
Çalışanların tümüne kalite bilinci aşılamaksızın sistem kurulmaya ve çalıştırılmaya kalkılırsa kalite kayıtları oluşturmak yerine gereksiz kağıt yığınları oluşturarak işlerin yavaşlamasına ve verimin azalmasına neden olabilir. ISO 9000'e uygun kalite sistemi, yönetim kadrolarının yanı sıra tüm çalışanların beraberce kullanacakları bir sistemdir. Organizasyon içinden sadece bir ya da birkaç kişinin görevlendırilmesiyle standartm tüm gerekliliklerinin bu kişiler tarafından sağlanması beklendiğinde etkin ve organizasyona yararlı bir sistem olması olasılığı oldukça düşük olacaktır. Sonuç olarak, yapılması gerekenlerden bir kısmını sıralayaracak olursak; ISO 9000'e uygun sistem dikkatlice uygulanan hazırlık dönemi sonunda kurulmalı, sistem kurma aşamasında çalışanların mümkün olduğunca tümünün katkısı sağlanmalı, uygulamaya geçiş süresi içinde tüm prosedür ve talimatlar konusunda uygulayacak olanlara detaylı eğitimler verilmeli, çıkan aksaklıklar ve çalışanların şikayetleri incelenmeli, sistemin iyileşmesi ve firmaya tam anlamıyla uyabilmesi için iyileştirmeler vakit geçirmeden gerçekleştirilmelidir. Bu belirtilen hususlar gözönüne alınarak gerçekleştirilen ISO 9000 kalite sistemini kurma ve belgesine sahip olma hali firmaların istediği noktaya gelmesinde, başarılı, konusunda güvenilir ve söz sahibi olmasında etkin kılacaktır.
Hazan ERCAN
Friterm AŞ. Kalite Güvence Müdürü
