R32 Sızıntılarının Uzaktan Tespiti için Dünyanın İlk Lazer Algılama Teknolojisi Geliştirildi
Daikin Industries, Ltd., Tokyo Gas Engineering Solutions Co. Ltd. ve Ulusal Araştırma ve Geliştirme Ajansı RIKEN, R32 için dünyanın ilk lazer tabanlı uzaktan algılama teknolojisini geliştirdi. Ayrıca Daikin ve TGES, bu teknolojiyi içeren bir prototip R32 uzaktan dedektörü geliştirdi ve dedektörün R32'yi uzaktan tespit etme yeteneğini gösterdi.
Klimalar, havayı soğutmak veya ısıtmak için soğutucu akışkan adı verilen bir gazla doldurulur ve soğutucu akışkan esas olarak HFC'dir (hidroflorokarbon). Son yıllarda soğutucu akışkan kaçağının neden olduğu küresel ısınma etkisi uluslararası alanda da sorun haline gelmiş olup, soğutucu akışkanların küresel ısınma potansiyelinin (GWP) azaltılmasına ve sızıntının önlenmesine yönelik tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu koşullar altında Japonya, düşük GWP'li bir soğutucu akışkan olan R32'ye geçiş yapma konusunda dünyanın ilerisindedir. Bu dönüşüm ilerledi ve artık Japonya'da üretilip satılan konut klimalarının neredeyse %100'ü R32'dir. Ek olarak, R32 dünya çapında düşük GWP'li bir soğutucu akışkan olarak tanınmaktadır ve hâlihazırda 130'dan fazla ülkede kullanılmaktadır.
Şu anda, sahadaki klima bakımı sırasında soğutucu akışkan sızıntılarını kontrol etmek için test ekipmanının şüpheli sızıntı yerinin yakınına getirilmesini ve çevredeki gazdan numune alınmasını içeren bir yöntem, yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntemde, klima gövdesi ve boruları genellikle tavan arkası gibi merdiven gerektiren yüksek yerlere veya insanların ulaşması zor olan dar yerlere monte edilir, bu nedenle iş sadece zaman ve çaba gerektirir. Güvenliği sağlamak ya da test ekipmanlarını birbirine yakın konumlandırmak zordur. Öte yandan, yeni geliştirilen bu dedektör, lazer ışınını uzak bir yerden hedef nesneye doğru yayarak, lazer ışınının yolunda R32'nin varlığını veya yokluğunu etkili bir şekilde doğrulayabiliyor. Geleneksel hava girişi yöntemleriyle karşılaştırıldığında, bu yöntemin çalışma süresini önemli ölçüde azaltması ve güvenliği artırmasının yanı sıra daha hızlı yanıt süreleri sağlaması beklenebilir.
Ayrıca bu teknoloji ve bu dedektör, R32 dahil olmak üzere karma soğutucu akışkanları da algılayabildiğinden, örneğin daha önce ana soğutucu akışkan olarak kullanılan R410A* soğutucu akışkan için de kullanılabilir. Kullanımdaki ekipmandan soğutucu akışkan sızıntılarını tespit etmenin yanı sıra, sökülen ekipmandan sızıntıların tespit edilmesi ve soğutucu akışkan geri kazanım ünitelerindeki sızıntıların izlenmesi gibi soğutucu akışkan döngüsündeki çeşitli durumlarda da kullanılabilir. Bu teknolojinin gaz emisyonlarının azaltılmasına da yardımcı olması bekleniyor.
Bu teknolojik başarı, Japonya Soğutma ve İklimlendirme Endüstrisi Birliği sponsorluğunda, 16 Kasım-17 Kasım 2023 tarihlerinde Kobe Uluslararası Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Uluslararası "Çevre ve Yeni Soğutucu Akışkanlar 2023" Sempozyumu'nda sunuldu. Etkinlikte yeni ürünün lansmanı yapıldı.
R32 kaçağını uzaktan algılayan dedektör
Bu dedektör, RIKEN ve Daikin tarafından ortaklaşa tanımlanan R32'ye özel yakın kızılötesi emilim dalga boyu aralığıyla eşleşen dalga boyunda bir kızılötesi lazer ışını yayar ve duvarlardan dağınık şekilde yansıyan ışığı toplamak için bir lens kullanır. Bu, R32 üzerindeki şehir gazının ana bileşeni olan metanın tespit edilmesi ve ayrıca R32'nin varlığıyla üretilen yansıyan ışığın zayıflatılması amacıyla TGES'in pratik kullanımına sunulan uzaktan metan dedektörünün** bir uygulamasıdır. Son derece hassas TGES tespit teknolojisi kullanılarak lazer ışını yolu boyunca ölçüm yapılır ve R32'nin varlığı veya yokluğu anında tespit edilir. Yaklaşık 10 metre mesafeden veya bir pencereden algılama da mümkündür.
Lazer kullanan algılama teknolojilerini ve dedektörleri geliştirmeye yönelik çabalar
Dünya çapında popülerliği giderek artan R32 sızıntılarıyla mücadeleye yönelik tedbirlerin önemi giderek artarken, lazer kullanarak optik uzaktan gaz algılama teknolojisine sahip olan RIKEN ve soğutucu akışkan sızıntılarıyla mücadele konusunda bilgi birikimine sahip olan Daikin, lazer kullanarak gaz sızıntısını önlemektedir. Bu teknoloji, soğutucu akışkan sızıntılarını etkili bir şekilde ortadan kaldırır.
Daikin yaptığı açıklamada; "Yeni şeyler keşfetmek için kullanılabilecek bir teknolojiyi geliştirmeye başladık ve bu teknoloji için gerekli olan R32'ye özgü yakın kızılötesi emilim dalga boylarını belirlemeyi başardık. Yüksek hassasiyete sahip algılama kapasitesine sahip ekipmanlar geliştirmek için çalışıyoruz” dedi.
Bu girişim, metana (CH4) benzer bir yapıya sahip olan ve belirli bir dalga boyundaki yakın kızılötesi ışınları güçlü bir şekilde absorbe etme özelliğine sahip olan R32'nin (CH2F2) de lazer kullanılarak tespit edilebilmesi ile ilişkilidir. Bu ortak yaratıcı girişimle Daikin ve TGES, ileriye dönük olarak, bu dedektörü 2025 yılında ticarileştirme hedefiyle algılama hassasiyetini daha da artırmak ve boyutunu sahada taşınabilecek boyuta indirmek için çaba gösterecek.
*R410A, R32 ve R125'in 50:50 karışımı olan bir soğutucu akışkandır ve R32'den yaklaşık üç kat daha yüksek küresel ısınma potansiyeline sahiptir. ** Dünyada ilk kez 2001 yılında şehir gaz kaçaklarını tespit etmek amacıyla geliştirildi. Bu teknolojiyle donatılmış dedektörler dünya çapında 30 ülkede kullanılıyor.