İklimlendirme Pazarını Büyüten Dinamo: Teknoloji
Avrupa
Avrupa iklimlendirme pazarı 2015’te % 6 büyüme kaydetti. Fransa, İngiltere ve Batı Almanya’da, Haziran ayı sonundan itibaren yüksek hava sıcaklıkları kaydedildi. İspanya’nın merkez ve batı bölgelerinde pek çok gün hava sıcaklıkları 40 °C’nin üzerinde seyretti. İtalya da uzunca bir zaman 35 °C sıcaklığı yaşadı. Sıcaklıklar, Doğu Avrupa kadar yüksek değildi. Büyük pazarlarda güçlü bir büyüme ile İspanya, Fransa ve İtalya etkin oldu. Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinde ise bir miktar durgunluk oldu. Yeni yapılan konut ve ofis yapılarında yalıtım güçlendiriliyor ve böylelikle ısı yükleri azalıyor, klima soğutma kapasiteleri düşüyor. Güney Avrupa’da ucuz inverter modeller baskın. Pahalı ve üstün nitelikli klimalar ise daha çok Birleşik Krallık ve İrlanda’da tercih ediliyor. Daikin, Panasonic ve Toshiba Carrier, Avrupa’daki klimalarında R32 soğutucu akışkanını tercih ediyor.
İspanya
2015’te sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerindeki seyri, üç yıldır donan pazarın lehine oldu. Büyük klima üreticileri, tüm stoklarını 35 °C’nin altına düşmeyen Temmuz’dan Ağustos’a tüketti. Oda klimaları pazarı, bir önceki yıla oranla % 25 büyüdü. Yerel pazarda başı Fujitsu General çekti. VRF sistemleri ise bir önceki yıla oranla % 5 büyüdü. İspanya ekonomisinin kademeli olarak iyileşme eğilimine paralel, Panasonic VRF satışlarında güçleniyor.
İtalya
İtalya’nın oda klimaları pazarı da 2015’te % 25 büyüme kaydetti. 2014’ün serin yaz mevsiminden sonra sıcak geçen Temmuz ayı, eski klimaların yenilenmesi ihtiyacını da doğurdu. Özellikle mağazaların tercih ettiği paket klimalar da % 24 oranında artış kaydetti.
Fransa
2015 yılında Fransa’da oda tipi klima pazarı % 8’lik bir artışla 370.000 adet hacmine ulaştı. Küçük dükkan ve mağazalardaki VRF’lerin değişim ihtiyaçları, bu pazarı da % 15 büyüterek 17.000 adet satış hacmi yarattı. 4 hp-6 hp kapasite aralığındaki mini VRF’lerin satış hacmi daha büyük oldu ki bu grup, toplam VRF satışlarının yaklaşık % 50’sine karşılık geliyor.
Almanya
2015’in sıcak yazı, Almanya oda tipi klima pazarında da olumlu etkilerini gösterdi ve % 8’lik bir artış sağladı. Mağazalarda kullanılan paket sistemlerin büyüme başarısı çok daha büyük oldu. VRF’ler ise 2014’teki performansını korudu. Mini VRF’lerde hareketlilik görüldü ama fiyat rekabeti de sert oldu. Yönetmelikler doğrultusunda konutsal klima cihazları dış ünite seslerine kısıt getirildi.
Yunanistan
Bir zamanların en büyük pazarları arasında olup şimdilerde unutulan Yunanistan’ın oda tipi klima pazarı 2015’te % 6 büyüdü. Genel ekonomik sorunların etkisiyle paket tiplerde bir miktar düşüş görüldü. Klima pazarının bütününe bakıldığında ise gelişme seyrinin düz bir çizgi halinde olduğu söylenebilir.
Türkiye
İstanbul ve özellikle Güney kesimleri, Türkiye’nin en büyük klima pazarı. Enerji tasarruflu ürünler popüler olmaya başladı. 2015 yazı geç gelince oda tipi klima pazarında küçük bir miktarda büyüme gözlenebildi. Paket tip klimalar ise yeni ofis yapıları projeleri ile pazar doygunluğunu artırma yolunda ilerledi. VRF pazarı da, Türkiye’de etkinliğini göstermeye başlayan ErP (Enerji kullanan cihazlar) Yönetmeliğinin sayesinde büyüme eğiliminde. Isı pompalı VRF pazarında iyimser beklentiler mevcut. 2015’in Mayıs’ında Daikin son model R32’li cihazlarını Türkiye pazarına sundu.Mitsubishi Heavy Industries yerel pazardaki VRF satışlarında öne çıktı. Mitsubishi Electric Türkiye kuruluşu klima satış promosyonlarına ağırlık verdi.
Ortadoğu
Ortadoğu bölgesinde çok güçlü bina yatırımları bulunuyor. Bölgesel klima pazarının büyüme hacmi % 4 olarak gerçekleşti. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, bölgenin en güçlü pazarları. Çinli inşaat projeleri sayesinde pazara Çin klima markaları da girdi.
Suudi Arabistan
Petrol fiyatlarındaki düşüş, oda tipi klima müşterilerini de etkiledi ama son üç yıldır yenileme ihtiyaçları da arttı. 2015’te Suudi Arabistan’da 2.3 milyon adet oda tipi klima satıldı. Bunun % 60’ı pencere tipi, % 40’ı ise split klimalardı. Paket tip klima talebinde ise bir yıl öncesine oranla düşüş görüldü. Çin, Suudi Arabistan’la ticaret hacmini giderek artırıyor. Çin gümrük kayıtlarına göre 2015 yılının ilk on ayındaÇin’den Suudi Arabistan’a yapılan klima ihracatı % 14 artış gösterdi. Pazarın önde gelen markaları; Fujitsu General, LG, Samsung ve Gree. Gree, yıllarca gösterdiği çabanın sonucu, Suudi Arabistan pazarında iyi bir elde etmeyi başardı. 2015 yılı boyunca R22 gazlı klimaların ve Minimum Enerji Performans Standartlarını (MEPS) karşılayamayan ünitelerin stoğu tükendi.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
BAE’nde oda tipi klima satışları 2015’te % 5 arttı. Emirates Standardizasyon ve Metroloji Kurumu’nun (ESMA) enerji tasarrufu standardının yürürlüğe girmesinden önce, birçok üretici fiyatları olabildiğince düşürerek stoklarını eritti, bir önceki yıla göre satışlarını artırmış oldu. Paket tipi klima satışları ise inşaat sektöründeki durağanlığın paralelinde stabil kaldı. ESMA’ya göre enerji verimliliği etiketi, Kasım 2015 itibarıyla tüm klima cihazlarına takılmak zorunda.
ABD
İklimlendirme endüstrisi bütünüyle büyüme eğiliminde. Bu büyüme eğiliminde bir miktar yavaşlama görüldü. 2015 kışı boyunca kesilmeyen kar yağışı ve düşük sıcaklıklar yeni yapı pazarını da değişim pazarını da olumsuz etkiledi. Pencere tipi klima pazarı yerinde saydı, üniter-monoblok cihazlar % 5, mini splitler ise % 13 büyüme kaydetti. ABD pazarı, Asya’lı üreticiler için parlak bir spot pazar.2015’te pek çok Asya’lı OEM üretici, ABD’ye önemli hacimde ihracat gerçekleştirdi. Çoğu Çinli olan OEM üreticiler, yerel pazardaki cihaz satış fiyatları ortalamasını da düşürdü. Aynı zamanda lider ABD’li üreticiler de deniz aşırı üreticilerle ilgili birleşme ve satın almalarını artırdı. ABD VRF pazarı % 7’lik büyüme ile 35.000 üniteye çıktı. Büyüme oranında görülen azalma, kamu projelerinin ve okul projelerinin azalmasından kaynaklanıyor. İklimlendirme Isıtma ve Soğutma Enstitüsü AHRI, VRF pazarını güçlendirmek için, VRF sertifikasyonunu yaygınlaştırmaya çalışıyor. VRF’lerin yaklaşık % 70’i ısı geri kazanım özellikli. MHI iki borulu, diğer firmalar üç borulu modelleri pazara sunuyor. Su soğutmalı VRF’ler pazarın % 4’üne karşılık geliyor ve bu cihazlar özellikle soğuk Kuzey bölgelerinde talep görüyor. Daikin’in Goodman’ı satın almasından sonra Kuzey Amerika pazarında araştırma, üretim ve satış yatırımlarına devam etti. Daikin, Japon üretim sistemini ABD’deki fabrikalarında da uygulamaya başladı. Daikin’in Houston Texas’taki yeni kampüs projesinin 2016 yılı ortalarında tamamlanması bekleniyor.
Hindistan
2015’in Mart-Mayıs aralığındaki yüksek sıcaklıklar, Hindistan oda tipi klima pazarını patlama noktasına getirdi. Haziran’da Muson mevsimi ile güçlü yağmurlar başladığında pazar baskılandı, pazar 2015 yılını % 3 büyüme ile kapattı. Hindistan klima pazarının son birkaç yılına baktığımız zaman, beklenen büyümenin altında olduğu görülür. Genel eğilim pencere tipinden splitlere geçiş yönünde ama keskin fiyat rekabeti, gerek ürün fiyatlarını gerekse kârlılığı düşürdü. 450 $ tutarındaki ürünlere rağbet artıyor. Bazı üreticiler Hindistan’daki yatırımlarını yavaşlatıyor. Hindistan’da VRF pazarı 31.500 adet hacminde ve bu toplam klima pazarının % 10’unu oluşturuyor. Hindistan’ın satın alma gücüne sahip varlıklı sınıfı, Hindistan’ın kentlerindeki lüks apartmanlarında mini-VRF kategorisinin pazar doygunluğunu yükseltiyor ve bu, toplam VRF satışlarının % 20’sine karşılık geliyor. Hindistan’ın yerel markası Voltas, pazarda bir numara. Samsung ve LG ise Hindistan pazarında iyi tanınan ve kabul gören markalar. Japon markası Hitachi de uzun zamandır yerel pazarın güçlü markaları arasında varlığını sürdürüyor. Mitsubishi Electric, özellikle Climaveneta’yı aldıktan sonra, üretim üssü ve dağıtım kanalları ile birlikte Hindistan’daki etkinliğini artırmayı planlıyor. Hem Hitachi hem de Daikin oda tipi klimalar, paket tip klimalar, VRF’ler ve chiller gruplar konusunda Hindistan’da üretim yapıyor. Daikin R32’li oda tipi klimalarını, Hindistan’daki üretim tesislerinde üretiyor. Enerji Verimliliği Ofisi (BEE) enerji etiketleme planında inverter’li klima cihazlarını ilk kez Haziran 2015’te gündeme getirdi.
Latin Amerika
Asyalı klima üreticilerinin, diğer faktörlerin yanı sıra inşaat sektöründe uzun süreli düşük talep nedeniyle Latin Amerika pazarına umutlarında biraz güven kaybı yaşandı.
Brezilya
Brezilya, 2015’te döviz kuru ve siyasi istikrarsızlıkla yüz yüz geldi. Brezilya klima pazarı da kara bulutlarla karşılaştı ve 2015’i 2014’ün altında bir sonuçla kapadı. Ekonomi konusundaki karamsarlık, mağazaların klima değişim pazarında da düşüşe yol açtı. Pazar, Ekim ayında dibe vurdu. Soğuk havaların da etkisiyle pazar, bir önceki yıla göre % 18 daraldı. Pazardan oda tipi klimalar % 80, paket tip klimalar % 20 pay alıyor. Oda tipi klimaların sadece % 20’si pencere tipi, kalan kısmı ise duvara monte edilen splitler. Brezilya’nın kuzey bölgeleri, ılık iklime sahip olduğu için pazarda çoğunlukla sadece soğutması olan split klimalar var. Isı pompaları ise daha çok güney bölgelerde popüler. Brezilya para birimi Real’deki değer kaybı, özellikle ithal yedek parça ve komponentler ile pazarın yüksek profilli ürünlerinde fiyat artışına yol açtı.
Meksika
2015’te Meksika’da konut taleplerindeki küçük artış, oda tipi klima pazarına da aynı oranda yansıdı. Eylül’den Ekim’e, Meksika’nın kuzeyinde yabancı yatırımlar arttı. Bunun ise ticari tip klima pazarında olumlu etkileri görüldü.
Arjantin
Arjantin ekonomisi 2015’te resesyondaydı. Başkanlık seçimleri ekonomik gelişmeyi durdurdu. Oda tipi klima pazarı % 15 düşüş kaydetti. Paket tip klima satışları ise yıl boyunca stabil kaldı.
Çin
Çin’de hızlı büyüme döneminin sonuna gelindi. Oda tipi klima pazarı, özellikle kıyı bölgelerinde değiştirme fazına girdi. Öte yandan Merkezde ve Batıdaki kırsal bölgelerde klima pazar doygunluk oranı hâlâ düşük, dolayısıyla pazar potansiyeli hâlâ yüksek. Ulusal Enformasyon Merkezi’ne göre, klima satışları bir önceki soğutma yılına (Ağustos ayı sonu) oranla % 5.4 düştü (adet bazında). Ciro bazındaki düşüş ise % 10.5 olarak gerçekleşti. 2015 için Çin’in büyük üreticileri, yerel pazarın % 8.7 oranında düştüğü tahminini paylaşıyor. Çin pazarına bölgesel olarak baktığımızda, Kuzey ve Doğu Çin’in ekonomik koşulları güçlü değil. Dolayısıyla bu bölgelerde oda tipi klima satışları, 2014’ün Ekim ayı başında yapılan Ulusal Gün tatilinden 2015’e kıyasla düştü. Bekarlar Günü denilen 11 Kasım için, bu bölgelerdeki büyük zincir mağazalarda yapılan promosyonlu satışlar da azaldı. Güney Çin’de emlak sektörü 2015’te sönüktü. Bu nedenle oda tipi klima talepleri düşük seyretti, stoklar eritilemedi. Bölgede paket tip klima talepleri de emlak projelerinin, kamu projelerinin kesilmesi ile birlikte geriledi. İhracat da durgun seyretti. Çin’in en büyük ihracat pazarlarından Latin Amerika, ekonomik durgunluk nedeniyle oda tipi klima ithalatın 2015’in ilk on ayında % 8.7 azalttı. Çin Gümrüğü verilerine göre bu dönemde Latin Amerika’ya 34 milyon cihaz ihraç edildi. Pazarın büyüme hızında düşüş görülmekle birlikte büyük üreticiler ürün programını genişletmeye devam ettiler, stoklarını artırdılar ve cihaz fiyatlarını düşürdüler. Öyle ki en çok satılan cihazın fiyatı 380 $ idi. Çok sert fiyat rekabeti nedeniyle Japon üreticiler de oda tipi klima pazarında kayıplar yaşadı. Pazarın % 58’ine sahip bulunan inverter’li modellerde durağan bir seyir izlendi, çok küçük de olsa bir miktar artıştan bahsedilebilir. Özellikle genç müşterilerin talepleri doğrultusunda pek çok üretici cihazlarına akıllı fonksiyonlar ekliyor. Böylelikle akıllı klima pazarında % 5.5’lik büyüme kaydedildi. Çin’de on-line klima satışları, toplam satış hacminin % 16.3’ünü oluşturuyor. Bu, geleneksel klima lojistiğini değiştiriyor, müşteriler için bazı avantajlar getiriyor ama üreticiler için durum farklı. Onlar e-ticarete uyum sağlamaya, internetten ve mağazalardan yapılan satışları kombine etmeye çalışıyorlar. Öte yandan sınır ötesi operasyonlarla IT firmaları da klima sektörüne girdi. Özellikle JD.com ve T-Mall e-ticaret siteleri üzerinden gerçekleşen satışlardaki patlama, ev eşyaları satan büyük zincir mağazaları tedirgin etti. 2014’ün ikinci yarısından itibaren emlak sektöründeki durgunluğun paralelinde VRF’lerin gelişim hızı da düşmeye başladı. Ancak hızlı kentleşme sayesinde mini VRF’ler yükselişte. Hatta bazı bölgelerde mini VRF’lerin gelişimi çift haneli rakamları buldu. Yerli üreticiler mini VRF’lerin üretim kalitesini artırarak Japon rakipleri karşısında elini güçlendirmeye çalışıyor. Çin’de R290 (propan) soğutucu akışkanı oda tipi klimalarda test edildi. Paket tipi klimalarda da R32 kullanılmaya başladı. R290’lı modeller henüz pazara sunulmadı. Haier Avrupa’da satacağı cihazlarında R32 kullanacağını duyurdu.
Japonya
Japon klima üreticileri, 2015 yılında, rekabetçi satış yarışı içinde büyük ölçüde zorlandı. Oda tipi klima sevkiyatları 2015’te bir miktar düşüş gösterdi. Toplam sevkiyatın 8 milyon üniteye ulaştığı tahmin ediliyor. Yerel pazardaki satışlar Ocak’tan Nisan’a keskin bir düşüş yaşadı. Bu durumun, 2014 Nisan’ında getirilen yüksek vergilerden kaynaklandığı düşünülebilir. Mayıs’ta Japonya’yı çok sıcak hava dalgası etkisi altına aldı. Öyle ki Japonya son 140 yıldaki en yüksek hava sıcaklığına maruz kaldı. Dolayısıyla 2015’te ilk kez, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla büyüme kaydedildi. Haziran ayında ise sıcaklıklar mevsim normallerinin altında seyredince satışlar yine düşüş eğilimine girdi. Temmuz’da ise yeniden pozitif seyrine geri döndü. Japon ekonomisi 2014’te toparlanma eğiliminde iken 2015’te aynı başarı çizgisini devam ettiremedi. Ancak toparlanma çabaları devam ediyor. Paket tip klimalarda da rekor oranda düşüş kaydedildi. Toplam satış hacminin 800.000 adet olduğu tahmin ediliyor. 2020 Tokyo Olimpiyatları dolayısıyla ufukta pek çok yeni yatırım görünüyor. Bu durum paket sistemleri de çok olumlu etkileyecek.
Kaynak: Jarn, 25 Şubat 2016
