İç Hava Kalitesi ve Enerji Verimliliği Birbiri ile Çelişmez
Eurovent “Genel Havalandırma Amaçlı Hava Filtrelerinin Enerji Verimliliği Değerlendirmesi”, özellikle Ortadoğu'daki projelerde değerli, etkili, ancak büyük ölçüde yeterince kullanılmayan bir araçtır.
Enerji tasarruflu filtrelerin yadsınamaz tasarrufu
Daha verimli filtrelerle açılabilecek enerji tasarrufu uzun süredir kanıtlanmıştır. Bu iddiayı desteklemek için rakamlar veren Camfil Ortadoğu Genel Müdürü Stephane Ruiz, genellikle ticari binalar için enerji faturasının %50'sinin HVAC sistemiyle ilgili olduğunu ve bu maliyetin %30'unun kabaca hava filtreleriyle bağlantılı olduğunu söylüyor. Ruiz "Enerji tasarruflu filtrelerin kullanılması genellikle +%20 enerji tasarrufu sağlar" diyor.
TROX Ortadoğu Teknik Müdürü Sami Akaydın, kaliteli enerji tasarruflu filtrelere yatırım yapmanın temelde standart filtrelerden daha az direnç sunan filtrelere yatırım yapmak anlamına geldiğini vurguluyor. Akaydın, "Filtrelerin havadaki parçacıkları ayırması gerekiyor ve filtrenin tuttuğu partiküller de hava akışına engel oluyor. Diferansiyel basınç arttıkça enerji verimliliği düşüyor. Amaç, kaybı en aza indirmektir. Ayrıca, son derece ince kıvrımlara ve aerodinamik olarak optimize edilmiş filtre birimlerine sahip filtre ortamı, geleneksel filtrelere kıyasla %50'ye kadar enerji tasarrufuna yardımcı olabilir” dedi.
İç hava kalitesi ve diğer avantajlar
Ruiz, enerji tasarrufu sağlamanın yanı sıra, yüksek kaliteli filtrelerin HVAC sistemlerinin genel verimliliğini de artırdığını ve ilgili bakım maliyetlerini düşürürken sistemlerin temizliğini sağladığını söylüyor. Ruiz, "HVAC'ın bileşen ömrü, kaliteli hava filtreleriyle uzatılacak. Ayrıca, yüksek kaliteli filtrelerin daha düşük kaliteli filtreler kadar sık değiştirilmesi gerekmiyor, bu da daha az atık bertarafı ve daha düşük bakım maliyetleri sağlıyor" diyor.
Akaydın, "Etkili ve yüksek verimli filtre sistemleri, ortam havasındaki tozu, bakterileri ve poleni filtreleyerek kapalı iç mekanlarda temiz hava solumamızı sağlıyor. Sistem verimliliği faktörünün yanı sıra, klima santrali sistemi tarafından elde edilen hava kalitesi, dünya çapındaki düzenleyici kurumlar için giderek daha önemli bir odak noktası haline geliyor" diyor. Ruiz, "Amaç, hastalık izinlerini azaltarak, üretkenliklerini artırmak ve aynı zamanda refahı sağlayarak insanları korumaktır" diyerek bu tespiti yineliyor.
Akaydın, William J. Fisk'in “Daha İyi İç Mekan Ortamlarından Sağlık ve Verimlilik Kazançları” adlı çalışmasına işaret ederek, kanun koyucular arasında termal konfor ve oda hava kalitesinin önemine odaklanmanın artışının, kanıtlanmış ekonomik faydalara da dayandırılabileceğini ekliyor. Raporun, hasta bina sendromunda %20 ila %50 azalma, 10 ila 100 milyar ABD doları tasarruf gibi iyi iç ortam kalitesinin ekonomik getirilerini gösterdiğini açıklıyor. Rapordaki bilgilere göre; IAQ, %8 ila %25 daha az astıma bağlı devamsızlık, 1 ila 4 milyar ABD doları tasarruf, solunum hastalıklarında %23 ila %76 azalma, 6 ila 14 milyar ABD doları tasarruf ve ofis çalışanları için %0,5 ila %5 verimlilik artışı, 20 ila 200 milyar ABD doları kazanç sağlıyor.
Değerli ancak yeterince kullanılmayan bir araç
Kaliteli hava filtrelerinin bütünsel faydaları göz önüne alındığında, danışmanlar ve proje sahipleri kendi tesisleri için en uygun filtreleri seçmelidir. Her projenin farklı olduğu ve piyasada pek çok çözümün mevcut olduğu düşünülürse, bu her zaman kolay olmayabilir. Ruiz, "Filtreler dışarıdan aynı görünür, ancak filtrelerin birinden diğerine, davranış biçimleri çok farklılık gösterebilir. Danışmanların, filtrelerin HVAC sistemi üzerindeki etkisini ve faydalarını ve bunun sürdürülebilirlik, enerji kullanımı, atık bertarafı ve bina sakinlerinin sağlığı üzerindeki etkisini anlaması çok önemlidir" diyor.
Eurovent, danışmanlara ve proje sahiplerine enerji verimliliği ve filtreleme gereklilikleri arasındaki ince çizgide gezinmeleri için mükemmel bir rehberlik sunuyor. Ruiz, "Eurovent Tavsiyesi 4/23 – 2022: EN ISO 16890 Derecelendirilmiş Hava Filtresi Sınıflarının Seçimi"; hava filtrelemeye ilişkin en yeni küresel standardın uygulanması konusunda netlik sağlarken, "Genel Havalandırma için Hava Filtrelerinin Enerji Verimliliği Değerlendirmesi" şu hususların iyi bir şekilde anlaşılmasını sağlar: Filtrelerin nasıl bir performansa sahip olduğunu gösterecek, aynı zamanda birkaç filtre arasındaki bazı teknik farklılıklara da işaret edecektir” diyor.
Eurovent Sertifikasyon, hava filtrelerini filtreleme ve enerji tüketim özelliklerine göre test eder, onaylar ve tüketicilerin en iyi seçimi yapmasına yardımcı olan bir enerji etiketi sağlar. ISO 16890-1:2016'ya dayalıdır ve basınç düşüşü, ePM verimliliği, enerji derecesi ve yıllık enerji tüketimi gibi bilgiler sağlayan üçüncü taraf bir sertifikadır. Bu, filtrasyon verimliliklerini düşürmeden filtrelerin tasarruf potansiyelini anlamak için çok önemlidir.
Ruiz bir örnek vererek şöyle diyor: "1054kWh/a enerji tüketimi ile B dereceli standart bir ePM1 %60 filtreye bakarsak ve bunu 811kWh/a enerji tüketimi ile A+ dereceli aynı verimlilik filtresiyle karşılaştırırsak şunu görürüz: Bir şirket, yalnızca filtreleri değiştirerek filtre başına 240kWh/a'nın üzerinde tasarruf sağlayabilir. Alt sınıflarla karşılaştırıldığında, enerji tasarrufu genellikle birkaç ay içinde yüksek yatırım maliyetlerinden fazladır ve işletme maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.”
Rehberin sunduğu şeyler
Akaydın, büyük ve ince toz filtreleri için standart test prosedürünün değiştiği düşünüldüğünde bu kaynağın özellikle değerli olduğunu ekliyor: "Filtre performansı artık yalnızca bir laboratuvar test yöntemine göre değil, gerçek uygulama koşullarına göre değerlendiriliyor. Önceden, EN 779'a uygun olarak, test için standart parçacık boyutu 0,4 µm olan sentetik bir aerosol kullanılıyordu. Yeni ISO 16890 standardı, bir dizi parçacık fraksiyonuna dayanmaktadır ve testler, DEHS ve KCl test aerosolleri kullanılarak gerçekleştirilmektedir."
Değerlendirme kapsamında Akaydın, filtrelerin dört gruba ayrıldığını açıklıyor:
- ISO Kaba (ISO A2 tozuna karşı nominal tutma kapasitesi)
- ISO PM10: İnce toz parçacıkları ≤ 10 µm
- ISO PM2.5: İnce toz parçacıkları ≤ 2,5 µm
- ISO PM1: İnce toz parçacıkları ≤ 1 µm
Filtre performansı artık üç farklı parçacık fraksiyonuyla (PM1, PM2.5, PM10) ölçülüyor.
Akaydın, "Bu test senaryosu, test cihazının örneğin resmi ölçüm istasyonlarından alınan verilere dayanarak yerel ince toz kirliliğini daha yakından incelemesine ve besleme havasının kalitesine uygun bir filtre seçilmesine olanak tanır" diyor.
Akaydın, filtre performansının yanında dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli hususun da filtrenin günlük kullanımdaki enerji performansının olduğunu ekliyor: "Dış hava (ODA) kalite gereklilikleri de yeniden tanımlandı" diyor. “ODA 1 ila ODA 3 kategorileri, DSÖ tarafından 2005 yılında yayınlanan (1999 sürümünün yerini alan) revize edilmiş yönetmeliklere uygun olarak artık O bölgesi, NO2, SO2 ve PM10 ile yüklemeye dayalı olarak belirlenmelidir. Bu kategoriler, klima santraline hangi hava filtresinin takılması gerektiğini belirlemede önemlidir. Beş kategoriye ayrılan besleme havası (SUP) kalitesinin tanımı da standarda eklendi.”
Akaydın, standart test koşullarına göre kWh'nin yıllık enerji tüketimini (AEC) gösteren Eurovent'in Yeni Enerji Verimliliği Sınıflandırma tablosunun da projeler için çok faydalı olduğunu söylüyor: "En düşük enerji verimliliğine sahip E Sınıfı hava filtreleri, en iyi A+ Sınıfı filtrelerin iki katından daha fazla enerji tüketir" diyor.
“Bir örnek vermek gerekirse, ePM1 > %50 (önceden F7) kategorisi filtresi, farklı verimliliklere bağlı olarak aşağıdaki her iki sonucu da verebilir:
800 kWh'ye kadar tüketen tek parça A+ Sınıfı filtre yılda 328 AED (BAE Dirhemi) enerji maliyetine neden olur.
2.000 kWh'ye kadar tüketen tek parça D Sınıfı filtre, yılda 820 AED enerji maliyetine neden olur. (BAE'de kWh başına 0,41 AED olarak kabul edilen ticari oran)
Bu nedenle enerji maliyetlerindeki fark, 3.400 m3/h hava debisinde 492 AED'dir ve filtre başına yılda %60 tasarruf sağlar. Filtreler, oda hava kalitesine yapılan bir yatırımdan daha fazlasıdır, aynı zamanda verimliliğe yapılan bir yatırımdır" diye ekliyor.
Ortadoğu için kritik bir araç
Uzmanlar, etkili ve avantajlı bir araç olmakla birlikte, kılavuzun Ortadoğu'da yeterince kullanılmadığına inanıyor. Ruiz, "Çöle yakın güzel bir bölgede yaşıyoruz, ancak ne yazık ki bu, ciğerlerimiz için pek iyi olmayan kum ve rüzgâr kokteyli gibi zorlukları da beraberinde getiriyor. İç mekan hava kalitesi, dış hava kalitesinden bile daha kötü olabilir ve BAE'deki dış mekan toz konsantrasyonu değerlerine baktığımızda, verimli hava filtrelerinin neden bu kadar önemli olduğunu anlayabiliyoruz" diyor.
Ancak Ruiz, bölgede sıklıkla hava filtrelerinin seçiminin ve tedarikinin Toplam Sahip Olma Maliyeti vizyonuna ve stratejisine göre değil, satın alma maliyetine göre yapıldığını söylüyor: "Çok uluslu şirketler tarafından yürütülen projeler, söz konusu olduğunda hava filtreleme kısmı, esas olarak bu şirketler kendi iç yönergelerine ve süreçlerine başvurdukları için genellikle güçlü gereksinimler içerir. Onlar için Enerji Verimli Filtrelerin tesisleri, süreçleri ve insanları için pek çok faydası var ve onlar bu prensibi uzun zaman önce anladılar."
Akaydın, dünya, enerji kullanımı konusunda daha bilinçli hale geldikçe, kaliteli filtrelere yatırım yapmanın önemi konusundaki farkındalığın artacağı konusunda iyimser: "Gerçekten de yüksek kaliteli, verimli filtreler olması gerektiği gibi kullanılmıyor. Ancak, enerji verimliliği girişimleri, sürdürülebilirliği teşvik etme çabalarının bir parçası olarak dünya çapında hükümet stratejilerinin önemli bir parçası haline geldikçe, talepte bir artış bekliyoruz. BAE'nin küresel bir merkez olma vizyonu ve yeni yeşil ekonominin başarılı bir modeli olması, bu beklentinin dayanakları arasında."
Sessiz Katil
Ruiz, bölgelerdeki danışmanlar ve müteahhitler arasında bile, hem enerji hem de partikül madde açısından verimli hava filtrelerinin sürdürülebilirliğin anahtarı olarak görülmesi gerektiğini ekliyor: “İnsanların ve gelecek neslin sağlığını korumak, enerji tasarrufu yapmak ve daha az atık üretmek öncelikler arasında olmalıdır. COVID pandemisi bize kendimizi havadaki bulaşmadan korumanın ne kadar önemli olduğunu da hatırlatıyor."
Son bir söz olarak Ruiz, hava kalitesinin insan sağlığı üzerindeki büyük etkisine dair çok önemli bir noktayı hatırlatıyor: “Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, dünya çapında her yıl 6,5 milyondan fazla insan hava kalitesi nedeniyle erken ölüyor. Kötü IAQ, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından 2013 yılında kanserojen olarak sınıflandırılan en büyük insan tehditlerinden biridir ve maalesef buna yeterince odaklanmıyoruz. Göremediğimiz bir şeyi anlamak ve konuşmak kolay değil diye düşünüyorum. Hava kirliliği, bugün karar vericilerin gündeminde daha üst sıralarda yer alması gereken sessiz bir katildir.”
Kaynak: Eurovent Middle East
