EHPA Isı Pompaları için Bir Manifesto Hazırladı
Önümüzdeki birkaç ay içerisinde Avrupa genelinde seçmenler 2024 AB seçimlerine katılacak. Bunun ardından yeni bir AB Komisyonu ve Parlamentosu göreve başlayacak. Bu kişilerin enerji güvenliği endişelerini ele almaları, iklim değişikliğiyle mücadele etmeleri ve ekonomik rekabetçiliği desteklemeleri gerekecek.
EHPA (Avrupa Isı Pompası Birliği), Avrupa enerji geleceğinin kalbi olarak gördükleri ısı pompaları için 2024-2029 yılları arasında AB enerji politikasında yer alması gereken kararlar ve teşvikler hakkında bir manifesto hazırladı.
ISI POMPALARI: AVRUPA'NIN ENERJİ GELECEĞİNİN KALBİ
2024-2029 AB politikası için EHPA öncelikleri
AB'de tüketilen tüm enerjinin neredeyse %50'si ısıtma ve soğutma için kullanılmaktadır. Bu enerjinin %70'inden fazlası hala çoğunlukla ithal edilen fosil yakıtlardan elde edilmektedir. Isı pompaları ısıtma, soğutma, sıcak su ve buhar üretimi için uygun maliyetli ve temiz bir yol sunarken, iklime ve Avrupa ekonomisine de yardımcı olmaktadır. Gaz kazanlarına göre yaklaşık üç ila beş kat daha fazla enerji verimliliği sağlayan bu sistemler, Avrupa'nın fosil yakıt ithalatını, enerji kullanımını ve emisyonlarını azaltabilir. Bina yenilemelerinin yanı sıra, ısı pompaları tüketiciler için öngörülemeyen enerji faturalarına karşı bir kalkan da sağlayabilir. AB ısı pompalarını, enerji güvenliğini sağlamaya yönelik planının (REPowerEU) merkezine koymuştur. Ancak ısı pompalarının daha hızlı kullanımını teşvik etmek stratejik bir seçimden daha fazlasıdır; daha yeşil, daha esnek ve rekabetçi bir Avrupa Birliği'nin temellerini atar. Her türlü ısı pompasının iklim ve sosyo-ekonomik faydalarından yararlanmak için AB yasa koyucuları ve karar vericileri, temiz enerji geçişinin hızlandırılması için gerekli politika ve finansal koşulların geliştirilmesinde öncülük etmelidir. İlk önemli adım, Avrupa Komisyonu'nun Isı Pompası Eylem Planı'nın derhal yayınlanması olmalıdır. Bu manifesto, 2024-2029 ve sonrasında ısı pompalarının tam potansiyelinin ortaya çıkarılması için temel öncelikleri ve zorlukları ortaya koymaktadır. Politika yapıcıları, daha parlak bir yarın için temiz ısıtma ve soğutmayı bugün Avrupa'nın enerji sisteminin merkezine koymaya çağırmaktadır.
1. NET POLİTİKA YÖNÜ VE HEDEFLERİ BELİRLEYİN
Isı pompalarına yönelik tutarlı, düzenli ve iddialı uzun vadeli politikaların sağlanması, hem bu pompalara yönelik talebi hem de AB'nin üretim ve işgücüne yönelik yatırımları çekmek için hayati önem taşımaktadır. Ancak uzun vadeli net bir politika sinyali verecek olan AB Isı Pompası Eylem Planı'nın yayınlanması 2024'ün ilk çeyreğinden Haziran 2024'teki AB seçimlerinden sonraya ertelendi. Isı pompası üreticileri 2022-2025 yılları arasında Avrupa'daki fabrikalara, üretime, Ar-Ge'ye ve eğitime 7 milyar Euro yatırım yapmayı planlamıştı. Ancak en son rakamlar satışların 2023 yılında düştüğünü gösteriyor. Isı pompalarına olan talep ve bu milyarlarca yatırım risk altında olabilir. Teknolojiye olan bağlılığın devam etmesi, istikrarlı politikalar, güçlü, tutarlı ve ileriye dönük önlemler ve temiz teknolojileri ekonomik açıdan en cazip hale getirecek şekilde şekillendirilmiş bir piyasa ortamı ile ısı pompası pazarını canlandırmak çok önemlidir. Talebin artmasına yardımcı olmak, bu yatırımı kilitlemek ve bu kilit net sıfır sektörde Avrupa liderliğini ve istihdamı sağlamak için, Isı Pompası Eylem Planı da dahil olmak üzere, siyasi liderlerin gidişat konusunda net olması çok önemlidir. Rüzgâr ve güneş enerjisi gibi sektörlere yönelik benzer girişimler bu sektörlerin gelişmesine yardımcı olmuştur.
Politika yapıcılardan şunları talep ediyoruz:
Isı Pompası Eylem Planı’nı gecikmeden yayınlayın ve EHPA'nın hızlandırıcı belgesinde tanımlanan ısı pompasının yaygınlaştırılmasının önündeki engelleri ve çözümleri yansıtmasını sağlayın. Fit for 55 paketi gibi üzerinde mutabık kalınan mevzuatın uygulanması ve AB hükümetlerinin bu mevzuatı kendi yasalarına aktarmaları için rehberlik sağlanması önemlidir. Isı pompalarına değinen tüm mevzuat, bina yönetmelikleri, enerji performans sertifikaları ve planlama yönetmeliklerinin REPowerEU'nun büyük ölçekli ısı pompası yaygınlaştırma hedeflerine uymasını sağlayarak, AB ve ulusal düzeyde mevzuatı düzenleyin ve uyumlu hale getirin. Avrupa Komisyonu'nun 2040 iklim modellemesi veri setinde yansıtıldığı gibi, gelecekteki mevzuata net ısı pompası hedefleri ekleyin:
2030'da yaklaşık 60 milyon ve 2050'de 90 milyon ısı pompası ünitesi.
Ulusal enerji ve iklim planlarının (NECP'ler) uygulanmasını izleyin.
NECP'lere ısıtma ve soğutma ile ilgili özel bölümler eklemek için ulusal ısı pompası hedefleri ve eylem planları geliştirin.
Isı pompalarına net bir yol çizen iddialı bir Ekotasarım anlaşması belirleyin.
2. ISI POMPALARINI HERKES İÇİN UYGUN FİYATLI HALE GETİRİN
Isı pompası maliyetlerinin düşürülmesi, ısı pompalarını tüketiciler ve sanayi için daha cazip hale getirmektedir. Çoğu ülkede, bir ısı pompasının ön maliyeti fosil yakıtlı bir kazanınkinden çok daha yüksektir. Birçok ülkede, ısı pompaları üç ila beş kat daha fazla enerji verimliliğine sahip olmasına rağmen, ısı pompalarının işletme maliyetleri hala fosil yakıtlı kazanlarınkinden daha yüksektir. İnsanları bir ısı pompası satın almaya teşvik etmek için, yatırımın hızlı bir şekilde geri dönüşünü görmeleri gerekir. Bunu başarmak için elektrik fiyatı gaz fiyatının iki katından fazla olmamalıdır. Elektrik maliyetleri, vergi ve harçların elektrik faturalarından kaydırılması, karbon fiyatlandırmasının getirilmesi ve tüketicilere esnek, yenilenebilir ısı pompalarına geçmeleri halinde daha düşük veya değişken bir elektrik tarifesine geçme seçeneği sunularak azaltılabilir. Buna ek olarak, tüketicilerin bu maliyetleri karşılamasına ve ısı pompalarının sağladığı enerji tasarrufundan yararlanmasına yardımcı olmak için finansal araçlar, devlet desteği, özel sektör finansmanı ve maliyeti düşürmek için farklı iş konseptleri gereklidir. Düşük gelirli haneleri yüksek enerji fiyatlarından korumak ve ısı pompaları gibi daha temiz ve nihayetinde daha ucuz ısıtma ve soğutma çözümlerine erişimlerini desteklemek için özellikle acil bir ihtiyaç vardır.
Politika yapıcılardan şunları yapmalarını istiyoruz:
Elektriğin fosil yakıtlardan daha az vergilendirilmesi için enerji vergilendirme direktifini tamamlayın. Binalarda ısınmaya karbon fiyatı getiren Emisyon Ticaret Sistemi 2'yi ve yoksul hanelerin karbonsuzlaşmasına yardımcı olacak sosyal iklim fonunu uygulayın. Elektrik ve gaz fiyatları arasındaki farkı azaltmak için karbon fiyatlandırması ve elektrik faturalarındaki vergi ve harçların kaldırılması gibi ulusal tedbirlerin uygulanması gerekir. Ön maliyetleri azaltan ve her tür tüketiciye uygun ve karşılanabilir ısı pompası teklifleri sunan yenilikçi iş konseptlerini ve finansal araçları etkinleştirin. Yüksek fosil yakıt sübvansiyonlarına son verilmesi ve bunun yerine özellikle düşük gelirli haneler için ısı pompalarının sübvanse edilmesi önemlidir. Üye Devletleri ısı pompaları ve ısı pompası kurulumu üzerindeki vergi ve harçları azaltmaya teşvik edin.
3. ENDÜSTRİYEL LİDERLİĞİ VE BECERİLERİ GÜÇLENDİRMEK
Avrupa'nın ısı pompası sektörü bir dünya lideridir. Bugün 161.000'den fazla doğrudan istihdam sağlamaktadır ve çok daha fazlası için potansiyel mevcuttur. Üretim ve kurulum kapasitesinin artırılması REPowerEU ve Yeşil Sanayi Planının başarısı için bir ön koşuldur. Isı pompası sektörü, AB'nin hedeflerini karşılamak ve aşmak için üretimini artırıyor, ancak doğru desteğe ihtiyacı var. Aynı zamanda, Avrupa'daki ısı pompası sektörünün uzun vadeli rekabet gücünü sağlamak için, örneğin yukarıda bahsedilen istikrarlı politikalar yoluyla talep artırılmalıdır.
Politika yapıcılardan şunları yapmalarını istiyoruz:
Rekabet gücünü daha da güçlendirmek için Avrupa Komisyonu ile ısı pompası sektörü arasında temiz bir geçiş diyaloğu kurulması.
Isı Pompası Eylem Planında öngörülen ısı pompası becerileri ortaklığını hem AB hem de ulusal düzeyde uygulayarak yeterli sayıda çalışanın eğitilmesini ve yeniden vasıflandırılmasını sağlanması.
Üretim kapasitesini ve Avrupa'nın rekabet gücünü desteklemek için ısı pompaları ve bileşenlerine yönelik bir AB sanayi stratejisi geliştirerek ısı pompası sektörünü kilit bir net sıfır sanayi olarak konsolide etmek.
4. BÜYÜK ISI POMPALARININ TÜM POTANSİYELİNİ ORTAYA ÇIKARMAK
Isı pompaları sadece evler için değildir. Büyük ısı pompaları, sanayinin elektrifikasyonunda ve enerji sistemi entegrasyonunda önemli bir rol oynamaktadır. Bugün bile 200°C'ye kadar sıcaklıklara ulaşabilmektedir - bu da örneğin gıda ve kağıt gibi sektörler için yeterlidir. Büyük ısı pompaları son derece verimlidir ve endüstriyel süreçlerden ve atık su, veri merkezleri ve metro tünelleri gibi diğer kaynaklardan gelen atıkları bölgesel ısıtma ve soğutma sistemleri için kullanarak veya endüstriyel süreçleri yerinde ısıtarak döngüsellik sağlayabilir. Bu potansiyel açığa çıkarılmalıdır.
Politika yapıcılardan şunları yapmalarını istiyoruz:
Büyük ölçekli ısı pompası uygulamaları hakkında farkındalığı artırın, örneğin sistem entegrasyon stratejisi değerlendirmesinde geliştirilecek kilit bir alan olarak belirleyin. Projelerin gecikmesini önlemek için endüstriyel ısı pompaları için şebeke bağlantısına öncelik verin. 200°C'ye kadar endüstriyel ısı için büyük ısı pompalarını varsayılan hale getirin. Tüm atık ısı türlerinin geri kazanılmasını zorunlu tutarak yerinde atık ısı geri kazanımının kullanımını düzenleyin. Bu, örneğin atık ısıyı kullanmak için mevcut soğutma ekipmanının ek ısı eşanjörleri ile genişletilmesini teşvik ederek yapılabilir.
5. ENERJİ SİSTEMİNİ DESTEKLEMEK İÇİN ISI POMPALARININ ESNEKLİĞİNİ KULLANIN
Isı pompaları son derece esnektir. Elektrik maliyetlerinin düşük olduğu zamanlarda ısıtmak için açılabilir ve yoğun zamanlarda kapatılabilir. Bu, şebekeyi dengeler ve AB'nin enerji sistemi ve tüketiciler için maliyetleri azaltır. Bununla birlikte, ısı pompalarının elektrik talebini azaltmak ve/veya şebeke yük zirvelerinden uzaklaştırmak için teşvikler gerektirir (örneğin dinamik elektrik tarifeleri veya doğrudan esneklik teklifleri yoluyla). Şebeke operatörlerinin ısı pompaları tarafından sunulan esneklik potansiyelinin farkında olmaları ve şebeke planlamalarında bunu dikkate almaları gerekmektedir.
Politika yapıcılardan şunları yapmalarını istiyoruz:
Örneğin, elektrik talebinin düştüğü zamanlarda veya ısı pompalarını esnek bir şekilde kullanırken azalan tüketici tarifeleri sunarak esnekliğe bir değer biçin. Geleceğe dönük standartlaştırılmış bir iletişim protokolü oluşturarak ısıtmayı elektrikli arabalar, PV ve bina enerji yönetim sistemleriyle entegre edin. Isı pompalarının sunduğu esnekliğin elektrik şebekesi planlamasında dikkate alınması, böylece daha az ve daha hedefe yönelik yatırımların yapılmasını sağlayın.
AVRUPA'DA ISI POMPASI TEKNOLOJİLERİ HAKKINDA TEMEL BİLGİLER
Isı pompaları ısıtma, soğutma ve kullanım sıcak suyu üretimi için çeşitli çözümler sunar. Isı pompaları hava, su, toprak veya kanalizasyon suyundan elde edilen yenilenebilir termal enerjiyi kullanır. Enerji ve atık ısıyı geri kazanırken döngüsel ekonomi ilkelerini uygular.
Isı pompaları olgun teknolojilerdir ve Avrupa'daki konut ve ticari bina stokunun büyük çoğunluğunun yanı sıra endüstriyel süreçler için de kullanıma hazırdır. Isı pompaları yenileme sektörü ve pasif evlerden kültürel miras binalarına kadar geniş bir bina yelpazesi için uygundur. Endüstriyel ve ticari ısı pompaları enerji verimliliğini artırır ve bölgesel ısıtma, soğutma sistemleri ve endüstriyel proseslerin karbonsuzlaştırılmasına katkıda bulunur. Isı pompaları, toplam CO2 emisyonlarını azaltırken paralel olarak bile ısıtma ve soğutma sağlamanın en verimli yoludur. Ayrıca iç ve dış hava kalitesine de katkıda bulunur. Isı pompaları aynı zamanda "önce verimlilik" ilkesini de benimser. Avrupa enerji karışımında karbondan arındırılmış elektriğin artan payının faydalarını genişletir ve elektrik şebekelerinin stabilizasyonuna katkıda bulunabilir. Isı pompaları, elektrikli araçların, yenilenebilir elektriğin ve akıllı ev aletlerinin kullanımını artıran yeni iş modellerinin ve dijital sistemlerin bir parçasıdır. Sektör entegrasyonunu ve termal depolamayı kolaylaştırır.
