EEA Raporu AB'deki Florlu Sera Gazı Eğilimlerini Vurguluyor (2007-2023)
Avrupa Çevre Ajansı (EEA), Avrupa Birliği içerisinde florlu sera gazlarının (F-gazları) üretimi, ithalatı, ihracatı ve imhasını detaylandıran yıllık raporunu yayınladı. 2007'den 2023'e kadar olan dönemi kapsayan rapor, 517/2014 sayılı AB Yönetmeliği ve Montreal Protokolü kapsamındaki uluslararası taahhütlere uyumu izlemek için önemli bir kaynak.
F-gazlarıyla ilgili faaliyetlerde bulunan şirketler tarafından sağlanan verilerle derlenen rapor, trendler ve HFC aşamalı azaltım hedeflerine uyum konusunda içgörüler sunuyor. Mart 2024'te revize edilmiş F-gaz Yönetmeliği (AB) 2024/573'ün kabul edilmesine rağmen, mevcut bulgular daha önceki yönetmelik kapsamında toplanan verileri yansıtıyor.
İzlenen F-gazları arasında 19 hidroflorokarbon (HFC), 7 perflorokarbon (PFC), sülfür hekzaflorür (SF₆) ve 5 doymamış hidro(kloro)florokarbon (H(C)FC) bulunuyor. Şirketlerin, 517/2014 sayılı Tüzüğün 19. Maddesi uyarınca, ürün ve ekipmanlardaki kullanımları da dahil olmak üzere bu maddelerin üretim ve ticaretine ilişkin raporlama yapmaları gerekiyor.
Temel Bulgular:
Veriler 16 yılı kapsıyor ve F-gazlarının tedarik zincirine ilişkin toplu eğilimler sunuyor.
Değerlendirmeler, AB'nin HFC aşamalı azaltım hedeflerine ve daha geniş çevre düzenlemelerine uyumunun değerlendirilmesini içeriyor.
Rapor, Avrupa İklim Değişikliği Azaltma Konu Merkezi (ETC CM) tarafından sağlanan teknik destekle, şirket gönderimleri için EEA'nın Ticari Veri Havuzunun (BDR) devam eden kullanımını doğruluyor.
Bu yayın, Avrupa Komisyonu'nun iklim üzerindeki etkilerin azaltılması amacıyla F-gazlarının titizlikle izlenmesi ve değerlendirilmesi konusundaki kararlılığının altını çiziyor. Raporun yazarları Sylvie Ludig, Wolfram Jörß ve Öko-Institut'tan Victoria Liste ile EEA proje yöneticisi Peder Gabrielsen, iklim politikalarının uygulanmasında veri odaklı stratejilerin önemini vurguluyor.
Florlu sera gazları (F-gazları) iklim değişikliği üzerinde olumsuz etkide bulunur; 2022 yılında AB-27'deki toplam sera gazı emisyonlarının %2'sini oluşturmuştur (EEA, 2024a). F-gazları, özellikle soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası sektöründe olmak üzere bir dizi uygulamada kullanılır. Çoğu F-gazının küresel ısınma potansiyeli diğer sera gazlarından çok daha yüksektir. Küçük miktarlardaki F-gazları bile iklimi olumsuz etkilemektedir; bu nedenle kullanımlarının azaltılması ve nihayetinde değiştirilmesi önemlidir. Bu brifing, 2007-2023 dönemi için AB'nin F-gaz arzındaki önemli eğilimleri özetlemekte ve AB F-gaz Yönetmeliği ve Montreal Protokolü'nün HFC (hidroflorokarbonlar) aşamalı azaltım planları kapsamında AB'nin kaydettiği ilerlemeye genel bir bakış sunmaktadır.
Temel mesajlar
- AB, AB F-gaz Yönetmeliği'nin HFC aşamalı azaltımı kapsamında yoluna devam etmektedir. 2023'te 2022'ye kıyasla %2'lik bir düşüşle, 2023'te AB çapında HFC'lerin piyasaya sürülmesi, F-gaz Yönetmeliği tarafından AB piyasasına sürülmesine izin verilen maksimum miktarın %5 altında kalmıştır.
- CO2 eşdeğerleri cinsinden ölçüldüğünde, 2023 yılında AB'ye toplam F-gaz arzı 2022 yılına göre %10 daha düşük olmuştur. 2023 F-gazları arzı 2021'de gözlemlenenle kabaca aynı seviyede ve 2015'in yaklaşık %45 altındadır. HFC arzının azalmasına neden olan HFC aşamalı azaltımı, 2015'ten bu yana F-gazları arzındaki düşüşün temel itici gücüdür. 2022'ye kıyasla %10'luk düşüş hem HFC'ler hem de SF6'daki azalmalardan kaynaklanmıştır. SF6 arzı 2015'ten bu yana +/- %40 oranında dalgalanmaktadır. Bununla birlikte, SF6 arzı için net bir orta vadeli eğilim görülmemektedir.
- Soğutma, iklimlendirme ve ısı pompaları (RACHP) bu gazlar için, özellikle de CO2 eşdeğeri olarak ölçülen 2023 AB F-gazları arzına yaklaşık %70 katkıda bulunan HFC'ler için kilit uygulamalar olmaya devam etmektedir. SF6 esas olarak elektrikli ekipmanlarda kullanılmaktadır ve 2023 AB F-gazları arzının yaklaşık %20'sini oluşturmaktadır.
- 2016'dan 2020'ye kadar RACHP'deki HFC ithalatının istikrarlı bir şekilde azalmasının ardından, RACHP ekipmanındaki HFC ithalatı 2020 ile 2022 arasında yaklaşık %50 (ton gaz olarak) artmıştır. 2023 yılında, 2022 yılına kıyasla %13'lük bir düşüş yaşanmış ve ithalat tekrar 2021 seviyelerine geri dönmüştür. 2022'ye kıyasla 2023'teki düşüşe katkıda bulunan başlıca faktör, sabit soğutma ve ısıtma ekipmanlarının yanı sıra ısı pompalarının ithalatının genel olarak azalmasıdır.
- 2021 ve 2022'de olduğu gibi, HFC aşamalı azaltımı kapsamında RACHP ekipmanlarının ithalatını karşılamak için 2023'te ihtiyaç duyulan kota izinlerinin kullanımı, 2023'te yeni verilen kota izinlerinin miktarını aşmıştır. 2020 yılına kıyasla, ekipman ithalatçıları tarafından bankada tutulan kullanılmamış kota izinlerinin miktarı %24 oranında azalmıştır. Bununla birlikte, kota rezervinin mevcut büyüklüğü hâlâ 2023 yılında ithal edilen bu tür ekipman miktarının dört katından fazlasına karşılık gelmektedir.
- Montreal Protokolü'nün Kigali Değişikliği kapsamında AB, uluslararası bir HFC aşamalı azaltımına tabidir. 2023 yılında AB'nin HFC tüketimi, Montreal Protokolü tarafından belirlenen azami miktarın %43'ü seviyesindeydi. Hidroflorokarbonlar (HFC'ler) florlu gaz (F-gaz) emisyonlarının çoğunluğunu oluşturmaktadır. Bunları azaltmak için, 517/2014 sayılı AB F-gaz Yönetmeliği bir AB HFC aşamalı azaltma programı ve şirketler için bir kota sistemi getirmiştir. Bu yönetmelik 2024 yılında revize edilmiş ve 2024/573 sayılı yeni AB F-Gaz Yönetmeliği 11 Mart 2024 tarihinde uygulanmaya başlamıştır. 2019'dan bu yana AB, Montreal Protokolü'nün Kigali Değişikliği kapsamında uluslararası düzeyde kabul edilen HFC kullanımını azaltma yükümlülüğüne de tabidir.
Raporu buradan indirebilirsiniz
