Alarko ve Shell İşbirliği Açıklandı
Haziran başında imzalanan ve 19 Ağustos 1998'de Svviss Otel İstanbul'da düzenlenen bir basın toplantısı ile açıklanan işbirliği anlaşmasına göre; ALARKO ALSİM ile Shell Exploration B.V., Türkiye'de petrol ve doğalgaz projelerini, keşif-izleme, değerlendirme ve geliştirme faaliyetlerinde ortak çalışma şartlarını belirlediler. Toplantıya Alarko Şirketler Topluluğu Dr. Üzeyir Garih, Alarko Alsim adına Tansuğ Uslu, Alarko Şirketler Toplulu-ğu'ndan Ayhan Yavrucu, Shell Explo-ration B.V.'den Tuğrul Tosun, Recep Aksulu ve Nusret Cömert ile çok sayıda basın-yayın kuruluşu temsilcisi katıldı. Toplantıda, Shell Avrupa-Orta Asya-Çin Grubu Başkanı Yardımcısı Tuğrul Tosun, özetle şu bilgileri verdi: "Türkiye'de gaz kullanımı, bugünkü hacmin 5 katına kadar yükselebilecek. Bugün gaz alımı yapılan alternatifleriise bir misli çoğaltmak mümkün. Türkiye'de gaz alanında güçlü bir rekabet yaşanacak. Türkiye'nin batısına doğru, Avrupa'ya gidecek hatta da talibiz. Gaz alanında yeni yatırımlar yapılacak. Buna bağlı olarak talep hacmi de değişecek. Doğalgazı taşıyacak en rantabl hat projesinin, Bakü-Ceyhan boru hattına paralel gaz hattı çekmek olacağını düşünüyorum. Bence 4 paralel hat olarak tesis edilebilir. Varolan bir hatta, paralel hat çekmek daha ekonomik olacaktır. Bu hat petrol açısından da, do-ğalgaz açısından da verimli olacaktır. Hazar Denizi ve Türkmenistan petrolü çok önemli. Rusya yakın geçmişte 12 milyon varil petrol üretiyor, 2 milyon varilini satıyordu. Şimdi 6 milyon varil petrol üretiyor yine 2 milyon varilini satıyor. Petrol geliri, Rusya için çok önemli. Zira gelir kalemleri içinde daha büyük bir yer tutan kaynağı yok. Petrolünü, mutlaka çok iyi değerlendirmeli. Rus petrollerinin Akdenize taşınması da Rusya için bir avantaj getirecektir. Karadeniz altından geçecek hat projesi, pek cazip değil. Müdahale gereğinde ciddi problem oluştura-biliyor. Karadan çekilecek hatlar daha sorunsuz olmaktadır. Shell, petrol ve doğalgazın dağıtımı ile ilgili güvenilir bir Türk partner gereği duydu ve bu işbirliğini karşılıklı görüşmeler neticesinde Alarko ile gerçekleştirdik. Petrol ve doğalgaz konularında başka işbirliği ve proje geliştirmemize engel bir pozisyon değil. Birlikte, başka işbirlikleri de geliştirilebilir. Petrol ve doğalgaz boru hatlarının nereden geçeceği konusunda, yalnış ve lüzumsuz bir rekabet havası yaratıldı. Bir projenin Rusya çıkarlarına uygun, bir diğerinin Türkiye çıkarlarına uygun olduğu spekülasyonları yapıldı. Sonuçta, müşterek projeler yapılacaktır. Rusya'nın bu projelere ortak olmasını engelleyen hiçbir şey yok. Zaten oluyorlar da. Rusya kendi petrolünü ihraç edemiyor. Azeri petrolünü nasıl taşıyacak. Rusya'da zaten tıkanıklık var. Ayrıca deniz aşması da problemli. Bu hat ile kendi petrolonü de aktarabilecek. Bu projeler Türkiye'yi petrol ve doğalgaz için transit ülke konumuna getirecek. Bu çerçeve de biz de iyi projeleri gerçekleştiren kuruluşlar olmak istiyoruz." Alarko Şirketler Topluluğu Yön.Krl.Bşk. Dr. Üzeyir Garih de, boru hattı yatırım maliyetlerinin km'de yaklaşık 500.000-1.000.000 USD olduğunu belirterek bu miktarın yarısı yerli maliyet, yani Türkiye'ye katma değer yaratacağını ifade ederek özetle şunları söyledi: "Petrolün geçtiği bölgelerde Gübre Fabrikaları kurulacak, amonyak üretilecektir. Salt 2010 yılına kadar sağlanacak katma değer 100 milyar USD'lara yaklaşacaktır. Yabancı sermaye gelecek, Asya'dan Avrupa'ya Türkiye ile enerji nakli yapılacaktır. Bir işin başarılı olabilmesi için müttefiklerin menfaatlerinin dengeli olması gerek. Bu durum, Amerikalıların "win-win situation" dedikleri, herkesin kazandığı bir durumdur. Türkiye kadar Rusya'da yarar elde edecektir. Shell ile birlikte neler yapacağımız konusunda ayrıntılar, tabiri caizse, "kuvveden fiile" geçtikten sonra açıklanacaktır".
