Temiz odalar ne kadar 'temiz'?
Temiz hava, hepimize kendimizi iyi hissettirir? Bunaldığımızda ilk yaptığımız şey, kendimizi dışarıya atmaktır... Eskiden (çok az da olsa günümüzde) konutlarda doğal havalandırma yöntemleri ile sağlanan bu konfor, bugün çok çeşitli cihaz ve sistemler kullanılarak sağlanıyor; elbette farklı bina tipleri için özel tasarlanmış farklı cihaz tipleri ile.
Söz konusu mahal kendi evimizse camı-kapıyı açıp temiz hava sağlayabilme olanağımız var. Ancak bazı yapılarda sadece havalandırma cihazlarının bulunması yeterli olmuyor, bu havalandırma cihazlarının bazı zorunlu koşulları sağlaması isteniyor. Hastaneler, yoğun bakım üniteleri, yeni doğan üniteleri ve ameliyathaneler bu tip binalara örnek teşkil ediyor. Hassas klimalar, temiz odalar, hijyenik klima santralleri gibi cihazların ve nemlendirme, nem alma, basınçlandırma gibi fonksiyonları yerine getiren sistemlerin, söz konusu binalarda kullanılması hayati önem taşıyor. Bu cihazlardan 7/24 sorunsuz çalışmaları, istenen koşulları sağlamaları bekleniyor, üretildikleri malzemelerin, cihaz içinde kullanılan komponentlerin dahi paslanmayan ve/veya bakteri barındırmayan malzemelerden seçilmiş olması koşulu aranıyor. Ayrıca cihazlarda kullanılan filtrelerin hassasiyeti, cihaz ve sistemlerin periyodik bakımları, düzenli olarak tekrarlanması gereken test, ölçüm ve kontrolleri gibi birçok parametre de göz önünde bulunduruluyor. Fakat ülkemizde bu konuya gösterilen hassasiyet yeterli değil. Haber bültenlerine sık sık konu olan, yeni doğan ünitelerinde art arda yaşanan bebek ölümleri ya da pek çoğumuzun şahit olduğu/duyduğu; ameliyathanelerde split klima kullanımı gibi kötü örnekler, sanıyorum bu konuda henüz yeterince bilinçli davranmadığımızın göstergeleri sayılabilir. Özellikle validasyon konusu, bahsi geçen mahallerde mutlaka üzerinde titizlikle durulması gereken konular arasında yer alıyor. Validasyon konusunda uzmanlaşan Mavi Hava Test Kontrol ve Mühendislik Tic. Ltd. Şti. Genel Müdürü Özlem Seçkin, konuyla ilgili şunları söylüyor: ?Temiz odalarda odaya giren partikül konsantrasyonunun kontrol edilmesi ve belirli seviyede tutulması gerekiyor. Bu, odanın sürekli aynı hijyen standardında olması anlamına gelir. Bu noktada havalandırma sistemleri elbette çok önemli bir yere sahip. Bugün bile hastanelerin % 95?inden fazlasının sistemleri uygun değil. Hastaneler konusunda acilen çözüm bekleyen çok ciddi eksiklikler, sorunlar var. Mesela şu anda ameliyathaneler için sadece partikül ölçümü isteniyor. Temiz odalarda da partiküllerin ölçümü önemlidir, çünkü tozlar ve bakteriler bu partiküllere tutunarak taşınır. Böylece hastane enfeksiyonları yayılır. Bilindiği gibi hastanelerdeki mikropların çoğu antibiyotiklere dirençli mikroplardır. Dolayısıyla ameliyathaneler gerektiği gibi şartlandırılmadığında, başarılı bir ameliyat sonrasında bile enfeksiyon sebebiyle can kayıpları yaşanıyor. Partikül ölçümü, ISO 14644 standardına göre yapılan en son testtir. Diğer testler yapılmadan, filtre kaçakları kontrol edilmeden, odanın artı basınçta olup olmadığına bakılmadan, hava debileri kontrol edilmeden odanın sınıflandırılması zaten mümkün değildir. Bütün bunlar birer parametredir ve bunlardan birinin eksik olması, yapılan diğer tüm çalışmaları eksik bırakır. Bu nedenle sadece partikül sayımı, tek başına bir şey ifade etmez. Hastanelerimiz için sadece partikül sayımı zorunlu kılınmış durumda ve bu çok ciddi bir yanlışlık? Fakat artık Sağlık Bakanlığı bu konuda denetlemelerini artırdı ve konunun ciddi anlamda üzerine gidiyor.?
Dünyada da temiz odalar, hassas klima cihazları, hijyenik klima santralleri önemini koruyor. Örneğin 13-15 Ekim tarihlerinde Almanya?nın Nürnberg kentinde düzenlenen Chillventa fuarında, ?Temiz Oda Köyü? alanı oluşturularak bu konuya dikkat çekildi. Bu alanda faaliyet gösteren 14 büyük firma, cihazlarındaki yenilikleri ?Temiz Oda Köyü?nde sergiledi ve büyük ilgi gördü.
Türkiye?de Sağlık Bakanlığı?nın bu konuda sektördeki firmalar ile irtibat kurarak çalışmalarını hızlandırdığı bir gerçek. Denetlemeler artıyor, birtakım zorunluluklar getiriliyor. Zaman içerisinde sağlık sektöründeki sorunların ortadan kaldırılması hepimizin temennisi; gelişmeleri hep birlikte göreceğiz...
Gökçen Parlar