Soğuk Zincir, Sektörün Sıcak Gündeminde

Soğuk Zincir soğuk ortamda muhafaza edilmesi gereken tüm ürünler için yasal bir zorunluluk. Özellikle gıda ve kimya endüstrilerinin vazgeçilmezi olan soğuk zincir, ancak hiçbir halkası zarar görmediğinde gereken şartları sağlıyor. Soğuk zincir, üretim aşamasından başlayarak sırasıyla depolama, nakliye, satış kanalı ve tüketici halkalarından oluşuyor. Üretimleri ne kadar iyi olursa olsun, süreçte rol alan tüm kuruluş ve markalar, bu halkalardan herhangi biri ihmal edildiğinde zarar görebiliyor. Özellikle belli sıcaklık koşullarında muhafaza edilmesi zorunlu olan hassas gıdaların korunmasında sıcaklık ve nem, en kritik parametrelerin başında geliyor. Bu iki parametrede oluşabilecek değişimler, mikroorganizmaların üremesine neden olarak ürünlerin fiziksel ve kimyasal yapılarını bozuyor. Dolayısıyla ürünler, insan sağlığını da tehdit eder hale geliyor.

Yasalar da gıda üreticilerinin sorumluluklarını belirliyor. HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) sistemi, gıda güvenliğini etkileyen tehlikelerin analizine; gıda üretim sürecinde kritik kontrol limitlerinin sistematik olarak tanımlanması ve uygulanmasına odaklanıyor. TS 13001 Standardı da, uluslararası kabul görmüş HACCP prensiplerine dayanıyor. Bu bağlamda üreticilerin sevkıyattan tüketimine kadar tüm aşamalarda sıcaklık ve nem kontrolü yaparak gerekli soğuk ortamı temin etmeleri gerekiyor. Bu koşullar, ürün çeşidine göre de önemli farklılıklar gösterebiliyor. Örneğin kiraz, -1 °C'de, muz ise 15 °C'de muhafaza gerektiriyor. Her sebze ve meyve, aynı nem koşullarında da saklanamıyor. Hele Kiraz, dalından koparıldığı an itibarıyla tazeliğini koruyabilmesi ve ihracat şansı bulabilmesi için, sadece kiraz için idealize edilmiş sıcaklık ve nem koşullarında muhafaza sağlayan Hydrocooller cihazlarına ihtiyaç duyuyor. Elbette dondurulmuş gıdalar da türlerine göre farklı sıcaklık ve nem koşullarında şartlandırılmış dolaplar içinde saklanabiliyor.  Taze ve donmuş gıdalar, marketlerde gerekli koşullara uygun reyonlarda satışa sunuluyor. Ürünlerin sağlıklı korunabilmesi için çeşitli yöntemlerle ve sürekli olarak reyon kontrolleri yapılıyor. Ayrıca bazı satış noktaları, gıdaların soğuk zinciri kırmadan güvenli şekilde sevk edilip saklanabilmesi için çeşitli çözümler sunuyor. Bu çözümler arasında dondurulmuş gıda torbaları, sıcaklık koruma çantaları, özel strafor kutular, izotermal taşıma kutuları gibi alternatifler yer alıyor. Bunların yanı sıra, dondurulmuş gıda alışverişinin en son yapılması da öneriliyor.

Dondurulmuş gıdaların sağlıklı muhafazası için alınması gereken önlemler arasında; meyve, sebze ve et gibi soğuk muhafaza edilen gıdalarda ağırlık kayıplarının azalması ve kalitenin korunabilmesi için soğuk odalardaki sıcaklık farklarının minimum seviyede olması, dondurulmuş ürünlerin -18 °C'de, derin dondurucuda, son kullanma tarihine kadar muhafaza edilmesi ve çözünmüş ürünlerin asla tekrar dondurulmaması gibi unsurlar yer alıyor. Elbette bu noktada otomasyonun önemi tartışılmaz. Ürünlerin güvenli bir şekilde muhafazasını sağlayan cihazların sağlıklı çalışması için, otomasyon şart. Elektrik kesintileri, dolap kapaklarının gün içinde defalarca açılıp kapanması veya açık unutulması ile oluşan kayıplar, cihazda oluşabilecek arızalar gibi olası sorunlarda otomasyon sistemleri hayati önem taşıyor. Yaşamın sürdürülebilirliği için doğal kaynakların korunmasından bahsederken, iklimin, suyun öneminin yanı sıra gıda kaynaklarının korunmasını, bunun için de soğutmanın giderek artan öneminin altını kalınca çizmek gerekiyor.