Sera mı, Uzay Üssü Alfa mı?
Seracılık, her geçen gün büyüyen bir sektör. Gelişen teknoloji ile artık seralar, bir ?uzay üssü?nü andırıyor. Sera sektöründe kullanılan ekipmanlar, son yıllarda ayrı bir uzmanlık alanı olarak ön plana çıkmaya başladı. Seralarda verimin daha yüksek, ürün niteliğinin daha iyi ve aynı zamanda ürünün gelişme ve olgunlaşma süresinin daha kısa olması için seraların iç ortam havalandırma koşullarının titizlikle ayarlanması gerekiyor. Sera planlamasında birinci derecede etkili koşullar, ışık, sıcaklık, nem ve havalandırma. Ayrıca havanın içerdiği CO2miktarı, toprak suyu, drenaj, toprak bitki besin maddeleri ve hastalık etmenleri de sağlıklı bir sera planlamasında dikkat edilmesi gereken faktörler arasında.
Bitkiler için en uygun sıcaklık, sera içerisinde soğuk günlerde en az 15 °C, güneşli ve sıcak günlerde ise en çok 30 °C olmalı. Sera toprak sıcaklığının da belirli bir sınır altına düşmesi, bitki gelişmesini engelliyor. Sera içi sıcaklığının en yüksek sıcaklığı aşmasıyla, bitkilerde özümleme duruyor. Bu nedenle seralar soğuk mevsimlerde ısıtılmalı, sıcak mevsimlerde ise soğutulmalı. Sera toprağının, bitkilerin ihtiyaçlarına göre sulanması gerekiyor. Bu sorunları önlemek için seralarda güneş enerjili sistemler, ısı jeneratörleri, bitki kök ısıtma sistemleri, sera ısıtma sistemleri, kazan ve boylerler, sıcak hava apareyleri gibi cihaz ve sistemler kullanılıyor. Sulamayla sera içindeki havanın nem oranı artıyor. Bu nem, çeşitli önlemlerle tekrar normal düzeyine yükseltilmeli. Seradaki havanın nem oranının en uygun sınırları, yetiştirilen bitki türüne, seranın sıcaklığına, ışıklandırma yoğunluğuna ve özümleme hızına bağlı olarak değişiyor. Oransal nemin çok düşük olması bitki büyümesi ve gelişmesini geriletmesi yanında, çok yüksek nem oranı da sera örtüsünün iç yüzeyinde yoğunlaşıyor. Yoğunlaşan nemin bitkiler üzerine damlaması, bitkilerin hastalanmasına neden oluyor. Ayrıca yüksek hava nemi, bitkiler için zararlı mikroorganizmaların gelişmesi için uygun ortam oluşturuyor ve mantar hastalıklarına yol açıyor. Bu tür sorunların önüne geçilmek üzere ise evaporatif soğutucular, misting (sisleme) sistemleri, nemlendiriciler gibi cihazlar devreye giriyor.
Seraların hava şartlandırması bu derece hassas bir konu olunca da dünyada sadece bu sektör için ısıtma, soğutma, havalandırma ve nem alma cihazları üreten, bu alanda uzmanlaşan şirketler doğmaya başladı. Groupe Richel, bunlardan biri. Richel, küçük ebatlı portatif seralardan, bahsettiğim ?uzay üslerine? kadar her türlü ürünü üretebilen dünyanın bu alandaki dev firmalarından. Meraklısı için Richel?in web adresi www.richel.fr Bu adrese tıkladığınızda bu alandaki çalışmaların hangi boyuta ulaştığını görebilirsiniz. Enerji verimliliği ve çevre dostu ürünlerin dünya gündemine oturduğu günümüzde, seralarda kullanılan ekipmanların da çok verimli ve doğa dostu ürünler olarak geliştirildiğini görüyoruz. Bu ürünler, otomasyon sistemleri ile düzenli olarak takip edilebiliyor.
Son yıllarda, Türkiye de bu konuda kendini geliştirmeye çabalıyor. Bu alanda yapılan çalışmalardan biri, Hollanda Ekonomi Bakanlığı, Türkiye ve Hollanda?daki seracılık faaliyetlerini ve teknolojisini geliştirmek için, 2007 yılından bu yana paydaşları bir araya getirerek oluşturulan ?SeraCulture Programı?. Bu program, modern sera imalatı ve kurulumu, sera teknolojisi, tohum, paketleme ve seracılık eğitimi gibi alanlarda uzmanlaşmış 30 üyeyi bir araya getiriyor. 2009 ve 2010 yıllarında SeraCulture üyeleri Türkiye?ye yapılan teknik gezideki tarım heyetine katıldı ve Growtech 2009 fuarında da yer aldı. Bu dönemde İstanbul, Antalya, Kumluca, Denizli, İzmir ve Mersin?de seracılık sektörüne ilişkin başarılı çalışmalar gerçekleştirildi. Bu yıl ikincisi düzenlenecek olan Türk Tarım Heyeti?nin Hollanda ziyareti, 27 Eylül 2010 ve 1 Ekim 2010 tarihleri arasında yapılacak. Program, ?SeraCulture?, İzmir?de faaliyetlerde bulunan ?Hollanda Tarım Ticaret Destek Ofisi / NABSO? ve programın Türkiye temsilcisi Tarım Ajansı tarafından ortaklaşa organize edilecek. Ziyaret sırasında Türk katılımcılar Hollanda?daki seracılık teknolojisi ve hizmetleri, yaş meyve sebze paketleme, pazarlama ve ticareti organizasyonları konularında fikir sahibi olma ve bağlantı şansını yakalayabilecekler. Başlatılan bu çalışmalar, yakında Türkiye?de de seracılık sektöründe önemli gelişmeler olacağının sinyalini veriyor.
Gökçen Parlar