Güneşle soğutma sistemleri sektöre yön verecek
Yenilenebilir enerji, her geçen gün kendisine yeni kullanım alanları buluyor. Dünya üzerinde pek hızlı olmasa da artık güneş enerjili soğutma-klima sistemleri üzerine ciddi çalışmalar yürütülüyor. İklimlendirme teknolojileri üzerine çalışan Vicot şirketi, Çinli ve Amerikalı bilim adamlarıyla birlikte gerçekleştirdiği 3 senelik bir çalışma ardından ilk kez 2010 yılında, güneşten aldığı ısıyı evin içine soğutma olarak verebilen bir sistem geliştirmeyi başardı. Bu sistemin en büyük farkı, güneş panelleri ile elektrik üretmek yerine güneşin direkt olarak ısıtma gücünden yararlanıyor olmasıydı. Sistem, yetkililer tarafından en basit şekliyle şöyle özetleniyordu: “Isıtılan su, termal değişim sistemi ile %85 oranında verimlilikle enerjisi alınarak soğutmada kullanılıyor. Sistem doğal olarak aynı anda ev için ısıtma ve sıcak su sağlayabiliyor. Üstelik bunu 7 gün 24 saat gerçekleştirebiliyor. Eğer güneş yeterli gelmez ise doğalgaz devreye girip sisteme yardımcı oluyor. Sıcak su üretimi ise normal bir ısıtma sistemine göre 27 kat az enerji ile yapılıyor. Termal odaklama sistemi ile cihaz içindeki yağ ısıtılıyor ve ısı dönüşüm sistemi ile soğutma yapılıyor. Sistemin ilk yatırımlarının amorti etmesi için 3.5 yıl, tamamının geri dönüşü için ise 6.7 yıl geçmesi gerekiyor.” Yine, SODEX 2010 fuarında Arçelik, tanıttığı güneş enerjisiyle çalışabilen klimasıyla oldukça dikkat çekmişti. LG firmasıyla ortak bir çalışma sonucu geliştirilen bu ürün seri üretilerek pazarda yerini alır mı, bunu zaman içinde göreceğiz. Bir başka güneş enerjili soğutma sistemi haberi de 2016 yılında Avustralya’dan geldi. CSIRO’nun ürettiği dünyanın ilk çatı üzeri güneş enerjili klima sistemi, Avustralya’da bir alışveriş merkezinin soğutmasında kullanıldı. CSIRO Enerji Direktörü, çalışmanın erken sonuçlarından oldukça memnun olduğunu söyledi. Proje kısmen ARENA (Avustralya Yenilenebilir Enerji Ajansı) hibesiyle finanse edildi. Uygulama, ticari ölçekte temiz ve güvenilir ısıtma ve soğutma sistemlerinde güneş enerjisinin kullanılabileceğini göstermesi açısından önemliydi. Bu konuda ülkemizden de bir taptaze haberi paylaşayım hemen: Yozgat Bozok Üniversitesi Biyosistem Mühendisliği’nden mezun olan 25 yaşındaki Bingöllü Mühendis Turgut Anılır, Bingöl’de, kabinli iş makinesi ile sıcakta çalışan bir işçiyle sohbeti sırasında işçinin, klima açıldığında mazot tüketiminin de artmasından şikayet etmesi üzerine güneş enerjisi ile çalışan bir klima üretmek üzere kolları sıvadı. Turgut Anılır, bu fikri hayata geçirmek için KOSGEB’in ar-ge teşviklerinden yararlanıp şirketini kurdu ve ürünün prototipini üretmeyi başardı. Bir yıllık ar-ge çalışmasının neticesinde tamamlanan cihazın yaklaşık on senelik kullanım ömrü bulunuyor. Turgut Anılır, çıktığı yolun çetinliğinin de farkında ve seri üretim için hem devletten hem de sektörden destek bekliyor. Durum böyle iken gönül ister ki, genç girişimci kardeşimiz Turgut Anılır hem sektörümüz, hem de devlet kaynakları ile desteklensin, güneş enerjili klima konusunda seri üretime geçilebilsin ve Türkiye dünyanın bu konudaki öncü ülkesi olsun. Her şey hayal etmekle başlar…
