Enerji verimliliği artık tercih değil; zorunluluk…
Karbon salımları, iklim ve su krizi, yenilenebilir enerji… Bu üç ana başlık, dünyanın kaderini doğrudan ilgilendirdiği için global gündemin en çok konuşulan, üzerinde en çok kafa yorulan, tartışılan, öneri getirilen konuları. Önümüzdeki yıllarda da hep gündemin ilk sırasında kalacak. Gidişat açıkça ortaya koyuyor ki bu üç ana başlıkla ilgili hiçbirimiz için kaçış yok. Evde alabileceğimiz küçük tedbirlerden dev endüstriyel tesislere kadar gerçekleştirilecek her bir tasarruf kalemi dünya için önemli.
Bireysel olarak annelerimizin, büyükannelerimizin sahip olduğu tasarruf ve kanaat kültürümüzü yeniden hatırlamamız ve hayatımıza dahil etmemiz gerekiyor. Eskiden tasarruflu olmanın hanenin ekonomik durumu ile bir ilgisi yoktu. Çıktığınız odanın ışığını kapatmadığınızda ya da suyu boşa akıttığınızda büyüklerden hemen sağlam bir ‘fırça’ gelirdi: “Niye kapatmıyorsun ışığı? Akılsız mısın?” diye. Savurganlık, aptallıkla eşdeğerdi; son yıllarda moda oldu. Eskiden sahip olduklarınızı her yönüyle ve en iyi şekilde değerlendirdiğinizde, ziyan etmediğinizde takdir edilirken günümüzde bir giydiğini ikinci kez giymemek ‘like’ topluyor… Eh, doğal olarak dünya soruyor: “Akılsız mısınız?” diye… Haksız mı?
Kaldı ki endüstriyel tesislerde yapılacak iyileştirmelerle sağlanacak tasarruf o kadar ciddi rakamlara ulaşıyor ki şaşırmamak elde değil. Dünya artık karbon vergilerini ciddi olarak önlerine koyunca milyonları bulan elektrik faturasını düşürmek için harekete geçen firmalar var. İnsan hakikaten anlam veremiyor; “Karbon vergilerinden önce bu boyutta bedelleri ödemek sizi rahatsız etmiyor muydu?” diye…. Geldiğimiz noktada enerji verimliliği artık bir tercih değil; zorunluluk. Bunu çok net anlamamız lazım. Konu ile ilgili o kadar çok teşvik, destek, kredi, danışmanlık veren kişi ve kurum var ki… Yolunuzu bulmanız için gereken her şey mevcut, iş yola çıkmaya kalıyor. Üstelik danışmanlık hizmeti veren pek çok şirket, sağlanacak tasarrufun boyutundan o kadar emin ki, bu iş için sizden para değil; sağlayacağınız tasarruftan belli bir yüzdelik oranı talep ediyor. Bu iyileştirmelerden kaçabileceğini zanneden kaldıysa onlar için kötü haber şu: Fit for 55, AB Yeşil Mutabakatı, COP26 gibi toplantılardan çıkan sonuçlar, artık ticari hayatınızı sürdürebilmeniz için bu iyileştirmeleri zorunlu kılıyor. Kaçış yok.
T.C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayelerinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) desteğiyle düzenlenen 11. Türkiye Enerji Zirvesi’nde konuşan KPMG Türkiye Şirket Ortağı Orhan Turan “Glasgow’da düzenlenen 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP’26) karbonsuzlaşma hedefini ilk kez bu kadar sert olarak ortaya koydu. Karbon salımının en önemli etmenlerinden olan enerji sektöründe yeşil dönüşüm artık kaçınılmaz. Türkiye enerji üretimini artıracak, kapasite artırımını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayacak” dedi. Aynı toplantıda, İklim politikalarının enerji yatırımlarını doğrudan etkilediğini ifade eden Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Ebru Edin ise, “Yeşil Mutabakat Anlaşması ile karbon vergisi gündeme gelecek. Karbon vergisinden kaçınmak için şirketler belki de kendi elektriğini üretecek. Bankalar bu konuda sanayicilerimize finans desteği vermeye hazır. Yasa koyucuların da bu yönde düzenlemeleri hayata geçirmesi gerekiyor” dedi.
VAT Enerji Genel Müdürü Altuğ Karataş, sanayicilerin gerçekleştirebileceği iyileştirmeler hakkında bir açıklama yaptı. Enerji etüdü yaptırmanın önemini vurgulayan Karataş; “Önemli enerji tüketim noktalarını belirlemesi lazım. Bununla birlikte enerji verimliliği ve enerji tasarrufu noktalarını ortaya çıkarması lazım. Özellikle bu projelerin içinde doğalgaza yapılan yüzde 48’in üzerindeki zamla atık ısı projeleri çok önemli bir noktaya gelmiştir. Atık ısı projeleri şu anda yaptığımız bazı hesaplara göre bir yılın altında yatırım geri dönüş süresiyle çıkmaktadır. Dolayısıyla hemen atık ısı projelerini hayata geçirmeniz gerekiyor.” dedi. Karataş; “Tüm enerji verimliliği ile ilgili yapacağınız yatırımlara Enerji Bakanlığı’nın VAP, gönüllü anlaşmalar ve hatta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 5.Bölge Yatırım Destek ve Teşvikleri bulunmaktadır. Yapacağınız yatırımın yüzde 30’unu hibe alabilirsiniz. Bunun için destek ve teşvikleri bir an önce inceleyerek projelerinizi bu şekilde hayata geçirebilirsiniz. Üretimde hangi makinayı kullanacağınızdan, hangi kazanı, hangi buhar sistemini, hangi basınçlı hava ile ilgili ekipmanı kullanacağınıza kadar bunları bir an önce bir yönetim modeli oluşturarak hayata geçirmelisiniz. Herkesin bir an önce herkesin dijital izleme ve yönetme sistemleri ile enerjisini takip etmesi, hayata geçirdiği verimlilik projelerinin performansını kontrol etmesi ve enerji maliyetlerini azaltarak, karbon salımını düşürmesi lazım”
Şimdi sırada “Akıllı olmak” ve hızlıca harekete geçmek var…
Gökçen Parlar Ünal
gokcenparlar@dogayayin.com
