Doğal soğutucu akışkanlar yeniden sahnede…
Paris'te yaklaşık 200'e yakın ülkenin katılımıyla iki haftadır devam eden Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda, küresel sıcaklık artışının yüzyılın sonuna kadar 2 derecenin altında tutulmasını konusunda anlaşmaya varıldı. Anlaşma, tüm ülkelerin karbon salımlarını azaltmasını öngörüyor. Kısmen bağlayıcı olan anlaşma kısmen de gönüllülük esasına dayanıyor. Üzerinde uzlaşma sağlanan metinde, küresel ısınmanın daha önce düşünülenden çok daha büyük bir tehlike arz ettiği vurgulanıyor. Bilimsel raporlar, iklim değişikliğinin etkilerinin halihazırda deniz suyu seviyelerinin yükselmesi, sıcak hava dalgalarının şiddetlenmesi, bazı bölgelerde sellere, bazılarında ise kuraklığa yol açan hava durumundaki değişimler dahil olmak üzere çeşitli biçimlerde kendini gösterdiğini ortaya koyuyor.
Enerji Piyasası Uzmanı Cüneyt Kazokoğlu konuyla ilgili şu değerlendirmeleri yapıyor: “Fosil yakıt (kömür, petrol, doğalgaz) tüketimi ile oluşan karbondioksitin (CO2), toplam sera gazı içinde payı dörtte üçe yakın. Dolayısıyla sera gazı salımını azaltmak için CO2 salımını azaltmak şart. Endüstri devriminden beri, dünyada insan kaynaklı karbondioksit (CO2) salımı artışı giderek hızlanıyor. Bu artışla beraber endüstri devriminden beri dünya 0.7 derece ısındı. Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği, dünyanın en çok CO2 salan ekonomileri. Kişi başına ise, Katar dünyada en yüksek salıma sahip. Türkiye, TUİK verilerine göre 2013 yılında toplam 459 milyon ton sera gazı salımı yaptı, ki bu kişi başına yılda 6 ton demek. Paris’teki konferans için dünyada 150’den fazla hükümet “kesin katkılar için ulusal niyet beyanı” (INDC - Intended Nationally Determined Contributions) sundu. Bu beyanlardaki taahhütlerin toplamı, küresel ısınmanın bu yüzyıl sonunda 2 derece hedefini ıskalayacağını, 2.7 derece olacağını öngörüyor. Beyanlardaki fazladan taahhütler gerçekleşmezse, bugünkü çevre politikaları sonunda küresel ısınma 4 dereceye yaklaşacak ya da geçecek.”
Karbon salımının azaltılması söz konusu olduğunda, cihazlarda kullanılan soğutucu akışkanlar da önemli bir maddeyi oluşturuyor. Bu konuda da dünya yeni gelişmelere sahne oluyor. Bugüne kadar çevreci olarak bilinen bazı akışkanların aslında çevreye büyük zarar verdiği belirlendiğinden doğal soğutkanlar yeniden önem kazanıyor.
26 Kasım 2015 tarihinde Marriott Hotel Asia’da Eventuum tarafından üçüncüsü düzenlenen İklimlendirme Konferansı’nda da iklim değişikliği ve soğutucu akışkanlar konularına değinildi. “Avrupa’da Soğutucu Akışkan ve Klima Teknolojileri” konulu sunumunda Asal İklimlendirme Yönetim Kurulu Başkanı Turhan Karakaya, geçmişten günümüze cihazlarda kullanılan soğutucu akışkanlar hakkında detaylı bilgiler aktardı. Karakaya; 1930’lu yıllarda kullanılan soğutucu gazların, günümüzde kullanılan pek çok “çevreci” gazdan daha çevreci olduğuna vurgu yaparak “Sunumumun ana mesajı şudur: Geri dönelim!” dedi. Karakaya, günümüzde çevreci olarak bilinen R 410 A gazının GWP’sinin (Global Warming Potential / Küresel Isınma Potansiyeli) 2000’lere yakın olduğunu, buna karşılık doğal soğutkan karbondioksitin GWP’sinin ise 1 olduğunu söyledi. OTİM Yönetmeliğine de değinen Karakaya, “Cihazların enerji verimliliği önemli elbette ama içlerindeki gazın çevreye verdiği zarar da çok önemli. Ülkemizde de yakın zamanda cihazlarda gaz kaçağı olup olmadığına dair inceleme zorunluluğu getirilecek. Bu kontrolleri bağımsız teknisyenler yapacak ve bir rapor hazırlayacak. Bu raporlar kullanıcılar tarafından 10 yıl saklanmak zorunda olacak. Türkiye’de bu raporları İSEDA hazırlayacak. Önümüzdeki süreçte, propan, izobütan, amonyak gibi gazlara geçiş olacak. Özellikle Avrupa, doğal soğutkanlara geçiş yapan şirketlere ciddi fonlar ayırıyor” dedi.
Faydalanılan kaynaklar:
1- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/12/151212_iklim_paris
2- http://www.bbc.com/turkce/ekonomi/2015/11/151130_cop21_turkiye_cuneyt_kazokoglu
3- http://www.cevko.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=518&Itemid=229
Gökçen Parlar Ünal
gokcenparlar@dogayayin.com
